Bir Sanatçı Bir Eser : Emel Ülüş ‘Payda’
Sanatçı Emel Ülüş’ün Kalamış Parkı’nda başladığı, en son Açık Stüdyo Günleri’nde sergilediği ve halen devam eden beyaz bir yumak ip ve tığla ürettiği ‘Payda’ isimli çalışması özellikle kadının bir değer oluşturma çabasına odaklanıyor.
“Neden hala örüyoruz?” sorusundan yola çıkarak ”Kadın ürer, sonsuz döngü tüm insanları ayırmaksızın üretmeye davet eder. Bu noktada sanat, kadına yakıştırılan bir yeterlilik olan örgüyü kullanarak aslında amacın sonuç olmadığını vurgular.” çıkarmasını yapan sanatçı Emel Ülüş, ‘Payda’ isimli süreklilik arz eden çalışmasında değeri oluşturanın örgü olmadığına yaşam ve üretim döngüsü içerisinde olan insanın birlikteliğine dikkat çekiyor.
Ülüş, kadınlarla birlikte ilmik ilmik dokunan ‘Payda’ işini şu şekilde anlatıyor:
”Her şey bir nokta ile başlar. Noktalar bir araya gelmeye başladıklarında bir bütün oluştururlar. Var olanların arasında kendini var etme, nesnelleşme sürecidir yaşanan. Görüntünün estetiği kendini bir kenara bırakır, kişiye teslim eder varlığını. ‘Kendini bul’ önermesi ile karşılaşır kişi sonra Kendini bilir. İlişkilenmek bağ kurmak ister etrafıyla fakat çağ buna izin vermez. Soyut ilişkilerin arasında, güvenilebilecek bir bağ arar.
Kadınların kendilerini tanıyabildikleri, hayaller kurup, düşünebildikleri, kızgınlıklarını ya da kavgalarını eritebildikleri dahası arınabildikleri yegane üretim biçimidir örgü örmek. Hepimizin ortak noktası olan bu eylem, çoğalmak, çoğaltmak, paylaşmak, eklemlenmek, anlamak ve anlatmak için başladı. İlişkilenmeye çekindiğimiz çağın göbeğinde, iletişim kurmamızı sağlayacak ve bağ kuracak beyaz iplerden oluşan ilmekler. Işte tam bu noktada insana ve problemlerine işaret edecek olan ilmek döngüsü, bir değer oluşturma çabası güder. Değer oluşturan örgünün kendisi değildir. Kendini bilen, farkında olan, cesaret eden, kendisine değer veren, yalnızca ben demeyen, bir diğeri olmazsa kendisinin bir anlamı olmayacağını bilen insandır.
Elinden her türlü yararlı iş gelebilecek insanlar, neden örgü örüyor? Ne işe yarayacak? Nereyi güzelleştirecek? Etrafını süslemenin ve işe yarar bir şey yapmanın ötesindeki anlam nedir?
Bu noktada sanat, kadına yakıştırılan bir yeterlilik olan örgüyü kullanarak aslında amacın sonuç olmadığını vurgular. Kadın ürer, Sonsuz döngü tüm insanları ayırmaksızın üretmeye davet eder. Sanatı ve sanatçıyı anlar sanatçı olur üreten. Sonuçtan ziyade sürecin önemini, hayatı, yapmaktan ve düşünmekten haz almayı, paylaşmayı ve birlikte üretmeyi merkeze alır. En iyi değeri insanda bulur ve çoğaltır. Maddenin aradığı şeklin ta kendisine ulaşır.”