Ayşe Kulin Romanında Tarihi Hata: Yalova Köşkü Florya’ya Taşınmış!

Ayşe Kulin Romanında Tarihi Bir Hata:
Yalova Köşkü Florya’ya Taşınmış!

Usta yazar Ayşe Kulin’in son romanı “Aylardan Kasım Günlerden Perşembe” kitabında yer alan tarihsel hata, okur gözünden kaçmadı.

Romanın 73. sayfasında, “Ağaca zarar vermemek için rayla kaydırılan köşk Florya’dadır.” ifadesi yer alıyor. Ancak tarihî gerçek bu bilgiyi doğrulamıyor. Ray sistemiyle yerinden kaydırılan köşk, Florya’da değil, Yalova’da idi.

Gerçek olay, 1930 yılında Yalova Atatürk Köşkü’nde yaşanmıştı. Atatürk, köşkün önünde büyüyen çınar ağacının dallarının yapıya zarar vermemesi için ağacı kestirmemiş, “Ağaca değil, köşke dokunun.” diyerek köşkün raylar üzerinde birkaç metre öteye taşınmasını istemiştir. Bu olay, Atatürk’ün doğaya olan saygısının ve çevre bilincinin erken dönem bir göstergesi olarak tarihe geçmiştir.

Kulin’in ‘Atatürk’ün asker ve devlet adamlığını değil, insani taraflarını çocuklara aktarmayı amaçladım.’ dediği kitaptaki bu hata; manevi mirası gelecek kuşaklara aktarmak adına önemli bir yanlışlık olarak dikkat çekiyor.

Dikkatli okurların gözünden kaçmayan bu hatanın, “Aylardan Kasım Günlerden Perşembe” kitabının sonraki baskılarında düzeltilmesi bekleniyor.

Yürüyen Köşk – Yalova

Yürüyen Köşk’ün Hikâyesi

Atatürk bir gün çiftliğe gittiğinde, köşkün hemen yanındaki ulu çınar ağacının dallarını kesmeye çalışan bir bahçıvan ile karşılaşır. Hemen bahçıvanı yanına çağırarak bunun nedenini sorar. Görevli bahçıvanın cevabı şöyledir: Ağacın dalları uzamış, binanın duvarına dayanmıştır.

Aldığı cevaptan tatmin olmayan Atatürk, düşünülmesi bile imkânsız olan bir emir verir: “Ağaç kesilmeyecek, bina kaydırılacak.” Görev İstanbul Belediyesi’ne intikal eder. Belediye Fen İşleri Yollar Köprüler Şubesi sorumluluğu üstlenir. Başmühendis Ali Galip Alnar yanına aldığı teknik elemanlarıyla Yalova’ya gelerek çalışmaya başlar.

8 Ağustos 1930 tarihinde önce bina çevresindeki toprak büyük bir dikkatle kazılıp yapının temel seviyesine inilir. İstanbul’dan getirilen tramvay rayları döşenir. Santim santim çalışılarak bina yapı altına sokulan raylar üzerine oturtulur. Artık binanın raylar üzerinde kaydırılarak ağaçtan uzaklaştırılması aşamasına gelinmiştir. Güzel ve sıcak bir yaz akşamında Ulu Önder Atatürk ile birlikte, kardeşi Makbule Atadan, Vali Vekili Muhittin Bey, Emanet Fen Müdürü Ziya Bey ve Cumhuriyet Gazetesi Baş Muhabiri Yunus Nadi nezaretinde bina 4.80 metre civarında kaydırılır.

Bu olağanüstü ve riskli iş 10 Ağustos 1930 tarihinde tamamlanır ve ulu çınar ağacı da kesilmekten kurtulur. O günden beri köşkün adı Yürüyen Köşk olarak kalmıştır.

Kaynak:  Türikye Kültür Portalı