Başkaldıran Kadınlar ‘Cyclone & Anticyclone’ Üzerine – Yeşer Yelmez yazdı…

Fazilet Kendirci’nin Türkiye Cumhuriyeti’nin 100.yılında geleceğin kadınlarına ithafen gerçekleştirdiği resim sergisi “Cyclone&Anticyclone” 16 Mayıs 2023 tarihinde İstanbul Üniversitesi Edebitat Fakültesi Şeref Holü’nde özel bir açılışla izleyicisi ile buluştu. Açılışa özel “Sanatta ve Bilimde Kadın” adlı bir panel de düzenlendi. Panel Doç. Dr. Mehtap Demir’in moderatörlüğünde, Beral Madra, Prof.. Dr. Hüsamettin Koçan ve Prof. Dr. Esra Ekmekçi’nin katılımı ile gerçekleşti.

“Cyclone&Anticyclone”, Dünyanın 11 farklı ülkesinden, 11 farklı coğrafyada ve değişik zaman dilimlerinde yaşamış, 24 saat adına 24 özel kadın portresinin yer aldığı nadide bir çalışma. Fazilet Kendirci, 2017 / 2023 yılları arasında yaptığı uzun bir araştırma ve çalışma sürecinin sonunda eserini tamamladı.

Eser üç metreye, sekiz metre büyüklükte olup, herbir parçası 1’e 1 m. Tuval üzerine akrilik boya kullanılarak tamamlanmış 24 parça olarak tamamlanmış. Doğum tarihleri 370 ilâ 1929 yıllarında doğan kadınlar, Hytapia ile başlayıp Anne Frank ile bitiyor.

‘Peki neden bu kadınlar?’ Sorusu akıllara geliyor.

Fazilet Kendirci, “Cyclone&Anticyclone” sergisini şu sözlerle anlattı:
“Bu kadınların ortak özellikleri dirençli ve başkaldıran kadınlar olmalarıdır. Bütün dramlara, şiddete, baskılara, savaşlara, hastalık ve yoksulluklara rağmen bu kadınlar tüm zorluklara göğüs gererek direnç oluşturmuşlar. İnsan hakları, çocuk hakları, oy kullanma hakları uğruna savaşıyorlar ve bazıları bu uğurda hayatlarını kaybediyor. Mesela; Haypatia bu uğurda öldürülmüş bir kadın. Oysa Haypatia çok önemli felsefeci bir babanın kızı ve önünde çok iyi bir rol model varken, yobaz erkekler tarafından meydanda katlediliyor. Keza Anne Frank, çocuk yaşta çok önemli bir meselenin bu dünyada yaşanmış olan bir dramın simgesi olarak burada yer alıyor. Eserin merkezinde yer alan Hayat Ağacı, hem bizim kültürümüzde hem de dünya kültüründe ölümsüzlüğü temsil eden bir simge. Böylece kadınların ölümsüz olduğunun nişanesi olarak madalya gibi İstanbul Üniversitesi Şeref Holü’nde duruyor. 2023 yılında yaşayan ben, bu kadınların hayatlarına bakınca kendime pay çıkarıp, olanlara tekrar soru soruyorum. Bu coğrafyada bu çağda ne den hala bu zorbalıklar yaşanıyor?Bu  çalışma sayesinde yaşanılan absürtlükleri sorguluyor, kıyaslama yapabiliyorum. Bu kadınları ayağa kaldırarak, günümüzün 18 yaşındaki kızlarına tekrar kendisini hatırlatıyorum. Keşke bu kadınları hatırlatmak zorunda kalmasaydım ama ben bir sanatçıyım. Milletvekili değilim, akademisyen değilim sadece sanatçıyım ve bir sanatçı olarak da kadın dramına ve koz çocuklarının yaşadığı drama karşı bir iş ortaya koydum.”

Dünyada niteliksel olarak da tek örneği olan sergiyi gezerken aklıma şu soru geldi. Geçtiğimiz günlerde İstanbul’da iki önemli sanat fuarı gerçekleşti ve neden bu çalışma o fuarlarda değil de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde yer aldı?

Bu soru üzerine Kendirci, “Bu kadınlar sisteme ayak uydurup yaşayabilirlerdi, sistem neyi sunuyorsa kabul ederdi ama hayır sistemin zıttı bir yerde duruyorlar. Ben de iki tane fuar varken bu fuarlarda değilim, sistemin tam zıttı başka bir yerdeyim. Bu sayede bir direniş gösterip, hedef kitleme ulaşıyorum. Kadınlar da öyleler geniş kitlenin arkasından gitmiyorlar, azınlıkların arkasındalar. Ben kamusal bir alanda, yeni nesle hedef kitleme yakın olduğum bir alandayım, çünkü bu tavrım işin ruhuna hitap ediyor.” dedi.

Fazilet Kendirci’nin “Cyclone&Anticyclone” sergisini 15 Haziran 2023 akşamına kadar İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi / Şeref Holü’nde ziyaret edebilirsiniz.

Yeşer Yelmez
Sanat Yönetmeni