Bir Sanatçı Bir Eser: Fazilet Kendirci ‘6gen Bellek’
Sanatçı Fazilet Kendirci’nin 6 yıllık emeğinin ürünü olan ilk kez Piramid Sanat’ta sergilenen
“6Gen Bellek” eseri, izleyicisini bellek, akıl, tarih, kayıt, zaman, iktidar ve insana dair çapraz okumalar yapmaya teşvik ediyor.
Ayrıca 2013 yılında tamamlanan bu eserin, 2 Aralık 2021 tarihinde uzaya fırlatılan James Webb Uzay Teleskobu ile benzerliği de dikkat çekici.
6gen Bellek, bireyin gerçeklik algısı üzerinde medyanın etkisini, toplumsal belleğin yakın tarihle kurduğu ilişkiyi ve en temelde insanın dünya ve evrendeki yerini izleyicisiyle birlikte sorguluyor. 365 altıgen tualin birleşmesiyle meydana gelen eserin ön yüzü, sanatçının anlatımıyla “insanın bir damla sudan meydana gelmesi, gelişimi, başarılarının en doruk noktasına ulaşması ve zaman içinde tekrar gücünü yitirmesiyle birlikte tekrar bir damla ile bitişini” temsil ederken arka yüzünde ise 2007-2012 yılları arasında basında yer alan haberler yer alıyor.
Dünyanın pek çok ülkesinden siyaset, sosyoloji, teknoloji, ekonomi ve ekoloji konularında yayınlanmış haberler içeren arka yüz, birbiriyle bağlantısız görünen ancak “göbek bağı” olan bu konuları yan yana getiriyor.
Kullanılan tuallerin 24 cm kenarları bir güne, 365 adet olması bir yıla, altıgen olması ise hücreye ve doğanın en kuvvetli bağına referans veriyor. Bu referanslarıyla 6gen Bellek, izleyicisini bellek, akıl, tarih, kayıt, zaman, iktidar ve insana dair çapraz okumalar yapmaya teşvik ediyor.
6gen Bellek – James Webb Uzay Teleskobu Benzerliği
2013 yılında bitirdiği, 12 Şubat 2021 yılında Piramid Sanat’ta sergilediği eserinin 2 Aralık 2021 tarihinde uzaya fırlatılan James Webb Uzay Teleskobu ile benzerliğini oldukça şaşırtıcı bulan Fazilet Kendirci, bu durumu şu sözlerle dile getiriyor:
”Yapılanma, fikir, kavram, teori, nedenler/niçinler/farklı kıtalar/farklı zamanlar, çok çok çok farklı olanaklara rağmen; bir tarafta NASA’NIN Başkanlığında 15 farklı devletten Avrupa Uzay Ajansı ve Kanada Uzay Ajansından, dünyanın en seçkin üst düzey zekaya, akla sahip bireyleriyle oluşan bir ekip çalışmasının sonucu UZAY TELESKOBU, diğer tarafta ise ülkesinde bilimin, sanatın güncel mesele olarak bile yeterince algılanamadığı, yaşanmadığı bir coğrafyada, adeta “ilkel/çorak” ortamda yaşayan bir KADININ sanat dili ile ortaya koyduğu 6GEN BELLEK nasıl olur da birbirine şaşırtıcı derecede “yapısal” ve mantıksal benzerlik gösterebilir?
Sahip olunan olanaklarla hiç eşit olmayan yaşam koşullarına rağmen, farklı kıtalarda, SANAT ve BİLİM arasındaki benzerlik nedenleri ve okunması, göz önüne alınması gereken olasılıklar, tespitler, durumlar nelerdir?
Mesela; 6GEN BELLEK merkezinde kullandığım 19 adet 6GEN ve ortasındaki GÖZLÜK ile? James Webb Uzay Teleskobu, 19 adet 6GEN le yapılanmış ve merkezinde MERCEK kullanılmış. “Yapılandırma” mantığı birebir aynı.
Ayrıca, ben de 6GEN BELLEK ‘in merkezinde altın varak kullanmıştım, Uzay Teleskobunda da altın kaplama ayna kullanılmış.
Bu durumu; Bilimsel ve Sanatsal, her türlü masaya yatıracak bir kurum, müze, küratör, sanat tarihçi, eleştirmen, koleksiyoner, bilim insanı ile görüşmek, eseri dünya kamuoyu ile paylaşmak isterim.
NASA’nın başkanlığında hazırlanan ‘James Webb Uzay Teleskobu’nun ana fikrinin evrenin ilk yıldızlarının oluştuğu dönemi, dünyanın geçmişini araştırmak için tasarlandığı ve 25 Aralık 2021’de fırlatıldığı açıklanıyor. Ben ise 2007’de 6GEN BELLEK’i tasarlarken (24cm. (1gün) 365 adet (1 yıl) 6GEN form canlıların en küçük birimi hücre) ana fikrim; yaşamın 6 yıllık kesitini, zaman, uzay, insan/GEN, tarih, gezegen, boşluk, yaşam vs. bugüne ve gelecek için insanlığa, tarihe, günümüzden dokümanter bellek, sonsuzluk en kısa deyim ve sanatsal bir ifadeyle araştırmak ve not düşmekti.
BİLİM ve SANAT arasındaki bu benzerlik sıradan bir tesadüf olamaz. Bu konunun daha derin başlıklarla topluma, sanat ortamına, sanat tarihine izahı gerektiği kanaatindeyim.
Sanatı/Sanatçıyı klişeleşmiş kalıplardan arındırarak başka boyutlarda görmek, irdelemek, okuyabilmek, eleştirmek, kritik etmek gerektiğini düşünüyorum. ‘James Webb Uzay Teleskobu’nu haberlerde gördüğümde dona kaldım!”
Fazilet Kendirci: ‘Eser Üretirken Motivasyonum Yaşamın Ta Kendisi!’
