Sanatçı Nihal Güres ile sizi Türk Resim Tarihinde yolculuğa çıkaracak, güzel anıları yaşatacak ve sizi eski günlere götürecek Adalar Kültür Derneği’nde açılacak ‘Kuşlar’ sergisi üzerine bir söyleşi yaptık.
Hem Nihal Güres’in sıcak samimi sohbetinden keyif alacak hem de bir yakın sanat tarihi hatırlaması yapacaksınız.
Oğuz Kemal Özkan / KitaptanSanattan.com
- Sergi ve platform fikri nasıl oluştu, süreci anlatır mısınız?
Salt Galerideki 90’lar sergisi ve eşzamanlı açılan Aksanat Günümüz Sanatçıları sergisi büyük bir etki yaptı, biz de eski defterleri, sakladığımız gazete, mecmua küpürlerini karıştırmaya başladık. Haftada 2-3 gün sergileri ziyaret ediyordum, unuttuğumuz pek çok şeyi yeniden hatırladık. Aksanat Günümüz Sanatçıları sergisinde Bülent Erkmen’in yaptığı ışık enstalasyonu çalışması isimler enstalasyonu içinde kendi isimlerimizi kovalamak bayağı eğlenceli bir olay oldu. 90’lı yıllara dönmek bizi çok oyaladı geçen yaz. Sanki o yıllar yapılan performanslar , etkinlikler daha cesur ve özgürmüş gibi görünüyordu. O yıllar tanıdığımız isimlerin bazılarını kaybetmiştik. Halbuki anılar kaybolmuyormuş, hep bir yerlerden çıkmak için fırsat kolluyormuş. Aklıma biz de kendi tanıdığımız isimleri şu sıralar anılmayan, googlelayınca da çıkmayan, ama döneminde de etkili olan sanat isimlerini anmak için bir sanatçı girişimi kuralım diye bir fikir geldi ve böylelikle bu platformu oluşturduk.
- Sanat tarihinde görünmez olan ve unutulan şahsiyetler mi var?
Evet. Sergiler düzenleniyor ama bazı isimler sanki hiç var olmamış gibi kayboluyor, hiç bir yerde görünmüyor. Böylelikle 1997 yılında düzenlenmiş olan Kuşlar sergisinin kataloğunu buldum evde yaptığım arkeolojik kazılar sonucunda..)
‘Sergi açılışıma Diva Semiha Berksoy da katıldı’
- Barometre Sanat Merkezi ve Gürsel Boyla’dan bahsedelim biraz o zaman.
Gürsel Boyla ile Beşiktaş Resim Heykel Müzesi Derneği Sanat Galerisinde tanıştık. Şimdi Cumhurbaşkanlığı tarafından kapatılmış ve çalışma ofisine dönüşmüş mekan. Orada çok önemli sergiler düzenlenirdi. Günümüz Sanatçıları sergileri de bahçedeki köşkte yapılırdı. Ben bir sergiye katılmışım, hangisi olduğunu şu an hatırlayamıyorum. Orada Gürsel Boyla ile tanıştık. Çalışmalarımı beğendi ve ilgilendi. Bunun üzerine o sıralar devam eden Akbank Bebek Sanat Galerisindeki kişisel sergime onu götürdüm. Serginin son günleriydi. Yılbaşına da yakın bir tarihti. Eserlerin hepsini Barometre Sanat Merkezine taşıyalım dedi. Böylece orada bana çok güzel bir yılbaşı sergisi düzenledi. Barometre Sanat Merkezi, Taksim Sıraselviler’de Belçika Konsolosluğunun yanında, dış mekan 2. katında bir kayık gibi sallanan bir mekandı. 1994- 2002 yılları arasında açık olup sergi düzenlemeleri 1995 – 2000 yılları arasında yapılmış. Benim sergi açılışıma Diva Semiha Berksoy da katıldı. Böylelikle Gürsel Bey ile dostlukları da başladı ve Semiha Berksoy da orada muhteşem bir sergi açtı. Gürsel Bey sanata aşık bir insandı. Sergi düzenlemelerinin yanı sıra zamanını antika sanat objelerini, yaşanmış anılar taşıyan eserleri toplayan bir insandı. Fırsat buldukça Çukurcuma’ya antikacılara iner, dükkanları eşelerdi. Bu yüzden mekan yerli, yabancı insanların ilgi odağıydı. Aynı zamanda briç ve satranç turnuvaları düzenlenen bir mekandı.
- Kuşlar sergisi nasıldı?
Gürsel Bey, Tankut Bilge’den sanat danışmanlığı yapmasını istedi. Onun sanat danışmanlığında Kuşlar, Kediler ve Köpekler adı altında-Can dostlarımız-Grup sergileri düzenlendi. Semiha Berksoy da bilhassa hayvanları çok sevdiği için bu sergilere katıldı. Kuşlar sergisi için çok sevdiği Bedri Baykam ile ortak bir desen çalışması yaptı. O sergide yüze yakın sanatçı vardı ve internet üzerinden de neredeyse ilk defa eserler paylaşıldı. Sergide resim, fotoğraf, heykel, origami, dokuma, para koleksiyonu gibi farklı disiplinlerden eserler yer aldı. Gürsel Bey, Eminönü’nde Kuşlar çarşısına gitmiş. Oradan oğlu Kerem Boyla’ya minik bir kuş almış. Ama kuşu o kadar çok beslemişler ki kuş çok yemekten ölmüş. Tabi ki çok üzülmüş. Katalog yazısında, ah neden kuşlar için bir bakım kitabı almadım ki diye hayıflanıyor. Neyse ki o sırada oğlu Doğal Hayatı Koruma Derneğinde Kuş gözlemcisi olarak çalışmaya başlamış da kuşları nasıl beslemeleri gerektiğini öğrenmişler.
- Sergiyi hatırlıyor musunuz?
Barometre Sanat Merkezi 5 katlı bir tarihi bir mekandı. Üst katta iş ortağı avukat Ülker Arıkan’ın da ortak olduğu bir hukuk bürosu vardı. En tepeden aşağı kadar Japon sanatçı Sumiyo Okumura’nın Origami Kuşları sarkıyordu. Zafer Sarı’nın Metal Kuş Heykelini hatırlıyorum çünkü sergide değiş tokuş yapmıştık. Heykel benim koleksiyonumda. Benim Kuş Defteri çalışmamı koleksiyoncu Rober Pinhas Halfon almıştı. Şimdi Bali’de yaşayan Ludwig Lehner’in renkli kuş tüyü heykellerinin biri de bendeydi ama taşınma sırasında kaybolmuş. Semiha Berksoy’un bana hediye ettiği minik kuş biblosu var, kırılmıştı ama ben onu tamir ettim ve koleksiyonumun en sevdiğim parçalarından biri. Birim Bozok’un masmavi kuş tablosunu hatırlıyorum. Birim Bozok da mekana sık sık uğrardı.
- Barometre Sanat Merkezi ne oldu sonra?
En son 2000 yılında heyecanla milenyuma girerken Gürsel Boyla bize çok güzel bir yılbaşı partisi yaptı. Can dostlarımız sergilerinde atık malzemelerle heykeller üreten Hülya Değerbilir Holi performans yapardı. Ben de bir kaç kere kuş ve kedi olup Holi’ye eşlik ettim. Mekanda tango, satranç, briç dersleri de yapılırdı.
- Bugünkü ‘Kuşlar’ sergisine dönelim.
Ben sergi için birkaç sanatçıyla fikrimi paylaştım. Çok güzel bir katılım oldu, çok güzel Kuşlar var, Cahide Keskiner’in öğrencisi Bahriye Balkaç var. Şapka koleksiyonu üreten Hülya Dartar Barış var, Hülya Değerbilir-Holi de hamakta sallanan bir kuş üretti ama Gürsel Boyla’nın kuşu gibi biraz fazla beslenmiş, uçabilecek mi bilmiyoruz..) Güncel olarak Can Taşan ve Melda Taşan şiirleri var, Catullus’un sevgilisi Lesbia’nın ölen serÇesi için yazdığı ‘Miserable Sparrow’ antik şiiri, Cemal Süreya’nIn ‘Kırmızı Bir Kuştur Soluğum’ şiirimiz var. Hülya Değerbilir-Holi ‘nin ‘Hayal Kuş -şiirimiz var, fotoğraf, origami, resim, her şeyimiz var bu sergide. Koleksiyonumda yer alan kuş eserlerinin hepsini götüremeyeceğim ama Adalar Kültür Derneği’nde düzenleyeceğimiz sergimizin çok beğenileceğinden hiç şüphem yok. Bilhassa Gürsel Boyla’nın muzip bakışlarını çekeceğimizi düşünüyorum.
‘Doğanın en güzel müziğini onlar yapıyor’
- Son olarak ‘Kuşlar’ bize ne söylüyor?
Kuşlar bütün insanların sanat yaptığı, yapabildiği, barış ve huzur dolu, zengin bir dünyayı düşlüyor. Doğa, insan ve hayvan haklarının korunduğu, tüm insanların insanca yaşayabileceği bir dünyada uçmak istiyorlar.. Kuş deyip geçmeyin; doğanın en güzel müziğini onlar yapıyor. Bütün insanlar kuş gibi mutlulukla cıvıldayıncaya kadar sergilere konmaya devam edecekler.
KUŞLAR- MINI RETRO 1997 -2023
ADALAR KÜLTÜR DERNEĞİ
Çınar Meydanı- Büyükada
20-26 MAYIS 2023
SANATÇILAR
AYNUR YILDIRIM, AYSEL KUL, BAHRİYE BALKAÇ, CAN TAŞAN, GÜLSEREN DALBUDAK, HÜLYA DARTAR BARIŞ, HÜLYA DEĞERBİLİR-HOLİ, MELDA TAŞAN, MÜZEYYEN KARAÇİFTÇİ, NAZAN AKPINAR, NIHAL GÜRES, NİLGÜN TÜZÜNTÜRK, ÖZLEM SEYHUN, PINAR GÜRSEL, SAKİNE DÜZCE, SERAP ERGÜN, SERHAT GÖKÇAYLAR
