SANAT DÜNYASI, KORONA VİRÜS’ÜN TÜRKİYE GÜNCEL SANAT ORTAMINA ETKİLERİNİ DEĞERLENDİRDİ
Türkiye’de sanat ortamının gelişimine katkıda bulunmak, seçkin sanatçıların üretimini desteklemek amacıyla faaliyet gösteren İyilik İçin Sanat Derneği, geçtiğimiz aylarda gayrimenkul sektörünün öncü ve sanata değer veren markası Ege Yapı ile bir iş birliğine imza attı. Bu iş birliği bağlamında Ege Yapı’nın Cer İstanbul projesinde Atölye Cer adında bir mekan düzenlendi. Bu mekan, özgür bir ortamda üretim yapabilmeleri için Türkiye Güncel Sanatı’nın sanatçılarına ayrıldı. Yakın zamanda faaliyete geçen Atölye Cer’de, her Çarşamba günü gerçekleşmesi planlanan Çarşamba konuşmalarının ilkinin konusu “Korona Virüsü’nün Türkiye Güncel Sanat Ortamına Etkileri” oldu.
Bu bağlamda pek çok sanatçı ve sanat profesyonelinin konuyla ilgili görüşlerinin ele alındığı bir sohbet gerçekleştirildi. Atölye Cer, gündemi yakından takip eden, kendini ve mekânda kurulan ilişkileri sürekli revize eden, alternatif bir sanat ortamı oluşturma amacını gerçekleştirmek için çeşitli sanat konuşmalarına, sergilere, etkinliklere, panellere ev sahipliği yapmaya devam edecek.
SELİN BOZKURT / İYİLİK İÇİN SANAT DERNEĞİ BAŞKANI
“Öncelikle, Dünya Sağlık Örgütü’nün “Küresel Salgın” olarak tanımladığı Covid-19 virüsü ile ilgili ülkemizde erken başlatılan sıkı önlemler sayesinde diğer dünya ülkelerine kıyasla daha az tahribatla atlatacağımızı düşünüyorum. Tüm dünyadaki sanatsal aktiviteler iptal edilir veya ötelenirken bizim sanat dünyamızın bu durumdan etkilenmemesi pek mümkün görünmüyor. Ama bu etkinin süresini ve şiddetini azaltabilmek elimizde. Bunun için yapmamız gereken tedbirlere uymak, çevremizdekilerin uymasını sağlamak. Önümüzdeki iki ay salgının seyri açısından kritik öneme sahip. Bu zaman zarfında Kültür Bakanlığı ve Belediyeler insanlarımızın bir araya gelerek virüsün yayılmasını engellemek için pek çok kültürel ve sanatsal aktiviteyi iptal ediyorlar. Sanatın sosyal ve paylaşım boyutunda gelecek iki ay boyunca yüz yüze iletişim yerini salgına karşı daha güvenli olan dijital iletişime bırakacak. Sosyal ve dijital medyayı daha yoğun kullanmak suretiyle sanatın değer zincirinde yer alan insanlar iletişimlerini sürdürecekler. Bu global krizin mecbur kıldığı toplumdan izole yaşam tarzı sanatçılar için atölyelerinde daha çok eser üretebilme fırsatı yaratacak. Böylece global salgın sonrası dönemde yepyeni eserlerle, sanatsal aktivitelerde patlama yaşanacağını tahmin ediyorum.”
ALİ GÜRELİ / CONTEMPORARY İSTANBUL YÖNETİM KURULU BAŞKANI
“Tüm dünyada önerilen önlemlerin galeriler ya da sergi alanları tarafından da uygulanması gerekmektedir. Özellikle temizlik, dezenfektasyon, insanların el yüz gibi temaslardan kaçınmaları yanında sıklıkla bu amaçlı üretilmiş maddeleri kullanmalarını kolaylaştırma gereği var. Gene gereği halinde misafirlerin kullanımı amaçlı maske bulundurulmasında gerekir. İnsanların kalabalık ve kamusal ya da özel alanlarda bulunma korkuları oluştu, bu bir süre devam edebilir ve dolayısı ile olumlu bir gelişme olması kolay değil. Bu konuda en hızlı önlemleri turizm sektörü aldı, almaya devam ediyor. Türkiye’nin şansı ya da yurt dışından ulaşım özelliğinin en ağırlıklı noktası İstanbul ve İstanbul’daki başta İGA ve Sabiha Gökçen havalimanlarıdır. Bu limanlarda çok ciddi önlemler alındı. Antalya’ya uçan charter uçuşları da denetim altına alındılar. Avrupa ülkelerinde olduğu gibi başka ülkelerden birçok kente hava yolu ile ulaşımın bizim ülkemizde olmaması da Türkiye’yi korumuştur. Diğer taraftan otellerde çok ciddi önlemler alınmaya devam etmektedir. Herkesin bu konuda kendini eğitmesi yanında kamu ve özel sektör kurumlarının çalışanlarını eğitmeleri ve de onlara sağlıklı, güvenilir bilgi aktarmaları çok önemlidir. Bazı tahminleri yapmadan bir süre, 4-5 hafta gibi sakinlikle gelişmelerin izlenmesi doğru olur diye görüyorum. Bu sorunun üzerinde tüm dünya kurumları çalışıyorlar. Mayıs ayı ve sonrasının olumluya gideceğini öngörmekteyim. Sanat piyasaları yönünden çok daha olumlu olacağını tahmin ediyorum.”
ASLI ÖZOK / SANATÇI
“Bu sene 50. yılını kutlayan Artbasel, 7. senesinde HongKong ArtBasel’i korona virüsü sebebiyle yapmaktan vazgeçti. ArcoMadrid her şeye rağmen fuarı yapma kararı aldı. Fakat yeteri kadar ilgi görmedi. Yerel izleyiciler tarafından gezildi. Şu an halen sürmekte olan Tefaf Maastricht de İtalyan bir galerinin sanat danışmanlarından birinde korona virüsü olduğu ve fuar süresince hafta sonuna kadar fuarda bulunduğu açıklandı. Korona virüsü her gün yayılmaya devam ederken, insanların bir arada bulunduğu sanat fuarlarını ve sergileri etkilemesini çok doğal buluyorum. Armory Show’da herkes maskeli, havaalanı ya da alışveriş merkezlerinden farkı yok. Bence online sanat fuarları, sergiler ve müzayedelerin zamanı olacak. Sanatçıları atölyelerinde resim yapacakları bir dönem bekliyor. Yurtdışını nasıl etkiliyorsa, Türkiye de aynı şekilde etkilenecektir. Sanatçı her yerde sanatçı, insan her yerde insan ve tüm dünyayı etkileyen bu durum ve panik hali geçtiğinde, tekrardan her şey normale dönecektir.”
BİLGİN AYGÜL- ART ANKARA YÖNETİM KURULU BAŞKANI
“Küresel salgına dönüşen Covid-19 virüsünün ülkemizde de bir kişide tespit edilmesi ve ilgili haberlerin kamuoyuna yansıdığı gün açılışını gerçekleştirdiğimiz Art Ankara 6. Çağdaş Sanat Fuarımız yoğun bir ilgi gördü ve açılışımızı etkilemedi. Bu da bizi çok mutlu etti. Fakat ileriki dönemlerde virüsün yayılması durumunda bir takım olumsuz etkilerini göreceğimizi düşünüyoruz. Bununla birlikte tüm kurumlarda olduğu gibi bizde de tüm hijyen kurullarına daha fazla önem göstererek gerekli tüm dezenfekte ürünlerini fuarımızda katılımcılara sunuyoruz.”
FERİDE ÇELİK – SANAT DANIŞMANI
“Korona virüsü Türkiye’deki güncel sanat ortamını yüzde yüz etkileyecek. Şimdiden büyük kurumlara verdiğim dersler iptal oldu. Sadece küçük sanat kurumlarında derslere devam ediyorum. Onlar da dezenfektasyon önlemi aldıkları için… Bu aralar malum Abramovic sergisini çok yoğun gezdiriyordum. İnsanlar müze ortamı ve de oraya gelirken toplu taşımaya binmek istemediklerinden dolayı iptal ediyorlar. Kesinlikle dijital eğitimlerde artış olacak. Şu anda Avrupa ve Amerika’da bu artış başladı. Umarım faydalı olur.”
NAZLI KEÇİLİ, ARTKOLİK SANAT MERKEZİ
“Korona virüsü Türkiye’deki güncel sanat ortamını bence etkiler. Maalesef kamuoyunda çok fazla bilgi kirliliği var ve insanlar özellikle sosyal medya aracılığıyla devamlı birbirlerini uyarıyorlar. Biz de kendi önlemlerimizi aldık. Eğitimlerimizi birkaç hafta erteledik. Haber sitemiz evden çalışabilecek sistemde düzenlendi. Bu hafta ve gelecek hafta dersleri postpone ettik. Mart sonundan itibaren duruma göre hareket edeceğiz. Şu an merkezimiz kapalı değil fakat bugünden itibaren durumu değerlendireceğiz. Dijital eğitimlerde youtube vs. kesinlikle artış olacak.”
TUĞRUL SELÇUK / HEYKELTRAŞ
“Sergi açılışlarını muhakkak etkiler, açılış sonrası gezmeyi çok etkilemese de azalır. Sanatçılar virüs kapmadığı sürece üretmeye devam eder. Ben açık kalp ameliyatı olduğum için olağanüstü bir dikkat gösteriyorum. Kalabalıklara karışmamaya gayret ediyorum. Vücut direncini arttırmak için dikkat ediyorum.”
SABİHA KURTULMUŞ / MERKUR VE ART WEEKS AKARETLER
“Ben aksine sanat piyasasının canlanacağını düşünüyorum. Sürekli seyahat halinde olan ve alımlarını son yıllarda daha çok yurtdışına kaydıran koleksiyonerlerin mecburiyetten dolayı aktivitelerimizi daha çok takip edeceklerini düşünüyorum. Belki açılışlar için sıkıntı olacaktır. Eminim bu dönemde en çok ona dikkat edilecektir ancak galeri ziyaretlerinin daha yoğun olacağını öngörüyorum. Galeride tabii ki uzaktan temas ve dezenfektasyon önlemlerimizi aldık. İtalya ya da İran gibi bir durum gerçekleşmezse galeri ziyaretlerinde sıkıntı yaşanacağını düşünmüyorum. Dijitale özel bir yönelme olacağını da düşünmüyorum. Zaten bir süredir online satışlar daha küçük boy satışlar için gündemde…”
DENİZHAN ÖZER / KÜRATÖR
“Türkiye güncel sanatını ciddi anlamda etkileyeceğini düşünüyorum. Haberin yayınlandığı ilk gün itibariyle Türkiye’nin en büyük kurumlarının çalışanlarına yazılı uyarı maili göndererek, etkinliklere konuşmacı ya da katılımcı olmamaları şeklinde uyarmaları neticesinde gerçekleşecek etkinliklerin iptal edilmesiyle süreç başladı. 24 saat içinde ulusal ve uluslararası 4 projem virüs ve ekonomik boyutları sebebiyle iptal edildi, ertelendi. Keza yurtdışındaki projelerde de milyonlarca dolarlık kayıplar yaşanmaya başladı. Mayıs ayında düzenlenecek Venedik Tasarım Bienali Ağustos ayına, Güney Kore’deki etkinlik ise Haziran’dan Eylül ayına alındı. Konya’da düzenlenecek sergi durduruldu. Devam eden Şaman İzleri sergisi için birkaç nokta planlanırken bulunduğu yerle sınırlı kalacak gözüküyor. Durumun boyutu bana göre sanat ortamını derinden etkileyecek.”
