Suat Özkan: ‘Karikatüristin Çizdiği Her Karikatür Bir Senaryodur’
Karikatürist, senarist Suat Özkan ile ressam Şerife Altunbaş’ın atölyesinde yollarımız kesişti ve Özkan’ın samimi açıklamalarını içeren keyifli bir röportaj gerçekleştirdik.
KitaptanSanattan.com / Yeşer Yelmez
- Suat Bey öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?
1962 yılında dünyaya geldim. 1980 yılından bu yana profesyonel olarak karikatür çiziyorum. Profesyonellik nedir? Diye soracak olursanız. Rahmetli Altan Erbulak’ın bizlere söylediği bir laf vardı ve çok doğru bir laftı. ‘’Eğer bir işten para kazanıp, hayatını idame ettirebiliyorsan profesyonelsin demektir.’’
- Meslek hayatınız nasıl başladı?
Ben de 1980 yılından itibaren önce Gırgır Dergisi sonra Fırt Dergisi olmak üzere karikatür çizdim. Daha sonra 1984-85 gibi Gırgır Dergisi bize yetmemeye başladı. Mizah anlayışımızı yayımlamak için Limon Dergisi’ni kurduk ve uzun yıllar karikatür çizdim. Limon Dergisi o yıllarda Güneş Yayınları’ndaydı. Teknik nedenler, Asil Nadir’in iflası gibi olaylar neticesinde iki sene hiç para almadan çalıştık. Belirli bir süre sonra Limon Dergisi’ni, Leman Dergisi yaptık ve hala Leman Dergisi’nde çiziyorum.
- Suat Bey, senarist kimliğinizden de bahseder misiniz?
Karikatüristin her hafta çizdiği karikatürler bir senaryodur aslında. Sürekli yeni bir senaryo tasarlıyorsunuz. Durum böyleyken biz de o zaman film çalışmalarına yönelelim dedik. Kolpaçino, Kutsal Damacana serileri, Hep Yek, Eyvah Tatil gibi filmlerin senaryolarını yazdım. Şu anda da senaryolarının bittiği, çok önemli iki projem var. Biri huzurevi hikayesi, diğeri ise bir pavyon hikayesi, yakın zamanda hayata geçireceğimiz iki önemli proje diyebiliriz.
- Sanat hayatınızda unutamadığınız, sizi etkileyen anılarınızı bizimle paylaşır mısınız?
Sanat hayatımda yüzlerce unutamadığım anım var. Mesela Limon Dergisi’ni ve arkasında Leman Dergisi’ni yapmamız benim için çok özel ve önemli.
Leman Dergisi’nin altında Leman Kafe’nin açılması. Cem Yılmaz’ın, Ata Demirer’in ilk orada sahne alması, oradaki gösteriler, hepsi çok özel anılar.
- Türkiye’de karikatür sanatının geleceğini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Dünyada da Türkiye’de de şu anda yazılı hiçbir şey satmıyor. Çünkü dijitale doğru hızlı bir gidiş var ve orta vadede de kağıt kalmayacak.
Kendimden örnek verirsem; evime günde dört adetten aşağı gazete girmezse, ben sokağa çıkmazdım. Kahvaltımı ederken gazetelerimi, dergilerimi okuyup sonra çıkardım. Şimdi cep telefonundan her şeye bakıp ulaşabiliyorsun. Bunun karşısında durmak mümkün değil. Türkiye’de de gazetecilik ve karikatüristlikte dijital bir tarafa doğru akıyor ve oradan yol almak gerekiyor.
Şöyle de bir şey var; Leman Dergisi hiç reklam almadan hayatına devam ediyor. Dijital mecrada varlığınızı sürdürebilmeniz için reklam ve abonelik sisteminin olması gerekiyor.
Bunların yanı sıra; ‘’X şahsı, abi şu esprini çok beğendim, gülmekten öldüm” diyor. ”Dergiyi mi aldın?” diyorum. ”Facebook ya da instagram’da gördüm” diyor. Hiç para ödemeden, sizin çizdiğiniz o emeğe ulaşabiliyor.
- Tüm bu süreçte anlattıklarınızdan sonra günümüzde telif hakları yeterli mi? Sanatçıları ne kadar koruyor?
Yıllardır bizim yaptığımız karikatürleri, esprileri televizyonda radyolarda dizilerde, reklamlarda, skeçlerde kullandılar hala da kullanmaya devam ediyorlar. Bunun dışında senaryosunu yazdığım filmler bin tane yerde yayımlanıyor fakat ben bugüne kadar hiçbir şey almadım. Bu konuyu değerlendirmek için konuşacak bir argüman dahi yok.
Şu aralar bir takım düzenlemeler yapıldığını duyuyor ve takip ediyorum. Hakkımızı koruyan kanunlar çıkacakmış. Umarım gerçekleşir. Hep birlikte göreceğiz.
- Genç nesle iletmek istediğiniz mesaj nedir?
Genç nesle şunu söylemek istiyorum; aynı anda birkaç iş yapabilme kabiliyetine sahip olsunlar. Bizim ustamız Oğuz Aral, Gırgır Dergisi’ndeyken bizlere çok önemli bir şey öğretti. Aynı anda başka bir şeyi de yapabilmeyi öğretti. Gırgır Dergisi’nde çizerken, Fırt Dergisi’nde de çalışabiliyorduk. Aynı anda birkaç işi yapabilmeyi, kafalarını birkaç işe bölebilmeyi başarabilirlerse, bence çok daha akıllıca bir şey yapmış olurlar. Gençlere tavsiyem budur.
KitaptanSanattan.com / Yeşer Yelmez-Sanat Yönetmeni
