2021’de en fazla korsana düşen yayınlar arasında Jose Saramago’nun “Körlük” ve “Görmek”, Murat Agırel’in “Sarmal”, Jose Mauro de Vasconcelos’un “Güneşi Uyandıralım” ve “Şeker Portakalı”, Gülseren Budayıcıoğlu’nun “Günahın Üç Rengi”, “Kral Kaybederse” ve “Hayata Dön” romanları ile Oğuz Atay’ın “Tutunamayanlar”ı ilk sıralarda yer aldı.
Yayıncılar Meslek Birliği YAYBİR, 2021’de de telif hakları ihlallerine karşı yoğun bir mücadele sürdürdü. YAYBİR’in yıl boyunca emniyet birimleri ile koordinasyon içerisinde gerçekleştirdiği, 87 baskında toplam 537.463 adet korsan materyal ele geçirildi. 2021 yılı Ocak ve Aralık ayları arasında, toplam 2892 ceza davası açıldı. Bu davalardan 2 bin 18’i yıl içinde sonuçlandı. 99 davada toplam 453 bin 650 TL ceza kesildi.
İstanbul, Ankara, Bursa, Balıkesir, Aydın ve Kayseri olmak üzere 6 ayrı ilde gerçekleşen 22 baskında, kurgu ve kurgu dışı kategorisinde 75.009 kitap, 6.915 kitap kapağı, 89.600 forma, 4.600 kalıp ve 31 matbaa makinası olmak üzere toplam 176.155 korsan materyale el kondu.
Oğuz Atay’ın Tutunamayanlar’ı hala korsanda
Kurgu, kurgu dışı kitaplarda 2021’de en çok korsana düşen kitaplar arasında ilk sıralarda Kırmızı Kedi Yayınları’ndan çıkan Jose Saramago’nun “Körlük” ve “Görmek”, Murat Agırel’in “Sarmal”, Can Yayınları’nın yayınladığı Jose Mauro de Vasconcelos’un “Güneşi Uyandıralım” ve “Şeker Portakalı”, Rezmi Kitabevi’ne ait Gülseren Budayıcıoğlu’nun “Günahın Üç Rengi”, “Kral Kaybederse” ve “Hayata Dön” romanları ile Oğuz Atay’ın İletişim Yayınları’ndan çıkan “Tutunamayanlar”ı yer aldı.
2021’de izinsiz fotokopi ve akademik kitapların çoğaltılmasına ilişkin mücadele de devam etti. Şubat, Aralık ayları arasında gerçekleştirilen 41 baskında 511 kitap, 260 kitap kapağı, 808 fotokopi kitap, 24.846 adet sayfa halinde fotokopi, 117.187 pdf kitap, 2 flash bellek, 91 hard disk olmak üzere toplam 143.705 korsan materyal ve 855 korsan akademik yayın ele geçirildi.
2021’de korsana düşen yayınlar arasında ithal kitaplar da yer aldı. 14 baskında 119.887 ithal kitap ve 40.000 kitap kapağı, 4.512 cd ve 1.250 sahte bandrol olmak üzere 165.649 korsan materyal tespit edildi
Dijital platformlarda korsan artıyor
Ayrıca İstanbul ve Ankara’da gerçekleştirilen 8 ayrı baskında el konulan 11.089 korsan kitap, 4.000 kitap kapağı, 36.000 kitap forması, 10 adet matbaa makinesi olmak üzere 51.099 adet korsan materyalin tasnif işlemleri hala devam ediyor.
Covid-19 salgınının 2021 yılında da devam etmesiyle birlikte alışveriş alışkanlıklarında meydana gelen değişim ve online alışverişe olan yönelim beraberinde başka sorunları da getirdi. Türkiye’nin önemli online satış sitelerinde korsan kitap satışlarının yapıldığına dair YAYBİR’e ulaşan bildirimler değerlendirilerek çok sayıda korsan kitap satıcısının faaliyeti durduruldu. Platformalar üzerinden faaliyet yürüten mağazaların kapatılması sağlandı.
2021 dijital alanda gerçekleşen korsanla da mücadele yılı oldu. Başta youtube olmak üzere Dolap, Yandex, Telegram, Akademia gibi dijital uygulamalar ve Trendyol, n11.com, Hepsi Burada, Gitti Gidiyor gibi Türkiiye’nin önde gelen e-satış sitelerininin de aralarında bulunduğu 29 ayrı platformda çok sayıda konsan kitap ve yayının erişime sunulduğu belirlendi. Uyar-kaldır ihtarlarına uymayan sitelerin savcılık kanalıyla erişimi engellendi.
Korsanla mücadelede Meslek Birlikleri desteklenmeli
Yayıncılar Meslek Birliği YAYBİR Başkanı Mustafa Aksoy, korsanın yayıncılık sektörünün gelişmesi ve büyümesi önünde ciddi bir engel olduğunu belirterek, meslek birliklerinin bu mücadelede desteklenmesini talep etti.
Korsan yayıncılıkla etkin olarak yapılacak mücadele, kayıt dışı ekonominin kayıt içine alınmasını ve kamunun vergi kaybının önlenmesini de sağlayacaktır” diyen Aksoy, yayıncıların taleplerini şöyle sıraladı.
- Korsanla mücadelenin başarılı olabilmesi için; ihtisas mahkemelerinin (Fikri ve Sınai Haklar Mahkemeleri) yaygınlaştırılmalı.
- Fikri ve sınai hakları suçlarına yönelik önleyici hizmetler mevcut durumda Güvenlik Şube’ye bağlı ekipler tarafından yerine getirilmektedir. Emniyet Müdürlükleri’nde fikri mülkiyet konusunda uzmanlaşmış, telif haklarını takip etme yeterliliğine sahip memurlardan oluşacak Fikri Mülkiyet Hakları Şubesi’nin oluşturularak hizmetin devamlılığı sağlanmalıdır.
- İl Denetim Komisyonları’nda Sosyal Güvenlik Kurumu ve Maliye Bakanlığı’ndan da temsilcilerin yer alması sağlanarak kayıt dışı çalıştırma ve vergi denetimleri de yapılmalıdır.
- Hakim, savcı, avukat, kolluk kuvvetleri ve bilirkişilerin, telif hukuku alanında uzmanlaşmasını sağlamak için meslek içi eğitimlernin gerçekleştirilmesi, hizmetin devamlılığının sağlanması gerekmektedir.
- Korsan kitap üreten, dağıtan ve satanlara caydırıcı cezalar verilmeli ve korsan yayıncılığın bir meslek haline gelmesi engellenmelidir.
- Dijital platformlardaki korsan yayıncılığın önüne geçmek için yayıncılık sertifikası olmayanlara, sanal mağaza açma izni verilmemelidir.