Mustafa Hulusi, ‘Dünyayı İçine Çekmek’ İle Dirimart Pera’da
Dirimart, yaşamını ve çalışmalarını Londra’da sürdüren sanatçı Mustafa Hulusi’nin galerideki ikinci kişisel sergisi Dünyayı İçine Çekmek’e ev sahipliğiyapıyor.
23 Mayıs–22 Haziran 2025 tarihleri arasında Dirimart Pera’da izleyiciyle buluşacak olan sergi, sanatçının meyve ve çiçeklerin doğal dünyasını betimleyen ve mutluluk duygusunu öne çıkartan fotogerçekçi resimleriyle birlikte bir ses yerleştirmesini bir araya getiriyor.
Bu sergide Hulusi, meyve ve çiçeklerin doğal dünyasını betimleyen ve mutluluk duygusunu öne çıkartan fotogerçekçi resimler sunarken izleyiciye incelikle şu paradoksal soruyu yöneltiyor: Derinlemesine haz verici deneyimler yaşarken, aynı anda neden kadrajın dışında bir şey varmışçasına tedirginlik hissederiz?
Mustafa Hulusi sanatsal pratiğinde bir kültüre özgü olan ile ona yabancı olanı sorgular; simülakrlar ve simülasyon çağında bu iki kavramın nasıl birbiriyle ilişkili olduğunu araştırır. Dünyayı İçine Çekmek sergisinde Hulusi, paralel biçimde, izleyiciyi idealize edilmiş ve sürdürülemez bir Arkadya cennetinin içinde hissettiren farklı boyutlardaki figüratif yağlıboya tabloları ile bir ses yerleştirmesini bir araya getiriyor. Sergide, kozmolojik meseleleri kendine konu edinmiş sanatçının yumuşak, resimsel üslubu kristal berraklığında bir netlik hissine davet ederken, kişiye arzuladıklarını veren cömert bir doğurganlığın söz konusu olduğu bir ötedünya hissi de yaratıyor.
Sergide, 19. yüzyıl Britanyası’nın Romantik şairleri Hulusi için önemli bir referans noktası oluşturuyor. Nitekim Sanayi Devrimi’yle eşzamanlı ilerleyen toplumsal ve psikolojik yıkım karşısında bu şairler –sıklıkla afyonla tetiklenen ve alegorilerle yüklü– coşkun bilinç durumları gibi farklı bilinç hâlleriyle tepkilerini göstermiş bulunuyor.
Mustafa Hulusi’ye ait yukarıdaki alıntı, kültür kuramcısı Mark Fisher’ın anhedoni kavramına gönderme niteliğinde; yani, sermayenin belirlediği alanlardaki haz arayışının, herhangi bir gerçek zevki olanaksız kıldığı yoğunluk ve bunalma hâline. Bu, telafi edilemez bir kaybı ve özgün bir ruh hâline ulaşamama durumunu temsil ediyor.
Sergide yer alan birçok imge, sanatçının coğrafi kökeni Kıbrıs’tan kaynağını alıyor. 20. yüzyılın başlarında, adanın kolonyal yönetimi, Kıbrıs’ı küçük ölçekli çiftçilerin yönettiği bir tarım adasına dönüştürdü ve ekonomiyi narenciye, keçiboynuzu, tütün ve karpuz gibi ürünlerin ihracatıyla şekillendirdi. Dolayısıyla, 1930’lara uzanan bir bağlamda, Britanya Mandası altındaki Filistin’deki Yafa portakal çiftlikleri ile Kıbrıs’a dikilen Filistin kökenli portakal ağaçları ilişkili bir tablo sunuyor. Günümüzde, orijinal narenciye bahçelerinin yalnızca çok küçük bir kısmı adanın kuzeyinde varlığını sürdürüyor. 1980’lerde ise bu bahçeler, bir zamanlar FTSE 100 endeksinde yer alan Polly Peck adlı holdingin başındaki, sonrasında çöküşüyle tanınan iş insanı Asil Nadir’in mali serüveninin bir parçası hâline geliyor.
Sergide yer alan Beyond an Acid Horizon başlıklı ses işinde ise Hulusi, izleyicileri synthesiser ile birleştirilen kuş cıvıltılarının koro olarak ve çoklu hoparlör yapısıyla sunulduğu bir ses manzarasına davet ediyor. Kuşların nakaratları ve makinelerle girdiği diyaloglar, simüle edilmiş bir Kıbrıs’ın berrak gökleri arasında görünmeyeni çağrıştırıyor. Hayvan ile makine arasındaki bu belirsizlik alanında, görünmeyen ama tartışmasız bir şekilde var olan havai bir kuvvetin deneyimlenmesinin yarattığı kaygıyla yüzleşmeye zorlanıyoruz. Nitekim içinde bulunduğumuz çağ, insansız hava araçlarıyla yapılan savaşlar ve işitsel simülakraların çağı; burada, İngiliz savaş uçakları Kıbrıs’tan kalkarak Filistin’de soykırım işleyen askeri güçlere katılmak üzere havalanıyorlar. Kuşların ve makinelerin sesi duyulurken, kendileri görünmezler; Hulusi’nin kompozisyonu da ezilenlerin altınla yaldızlanmış bahçeleri arasında kovalanmanın dehşetini ve kaçışın vecdini sunuyor.
Mustafa Hulusi’nin Dünyayı İçine Çekmek başlıklı sergisi, 23 Mayıs–22 Haziran 2025 tarihleri arasında Dirimart Pera’da görülebilir.
