Haşim Nur Gürel Anısına: Sığ Sularda Derin Hayaller
Elgiz Çağdaş Sanat Müzesi, 2010- 2022 seneleri arasında Müze’ye Yönetim ve Danışma Kurulu Üyesi ve Küratör olarak; yaşamı boyunca da Türkiye’de çağdaş sanata; galerici, sanatçı, sanat yazarı, sanat danışmanı ve küratör olarak büyük katkılarda bulunan, Haşim Nur Gürel için, vefatının birinci yılında, bir anma sergisi ve etkinlikler düzenliyor.
Sergide, Gürel’in farklı yönlerini ortaya koyan belgelere ve hayatı boyunca üretmiş olduğu eserlerinden bir seçkiye yer verilecek.
Küratörlüğünü Billur Tansel’in üstlendiği “Haşim Nur Gürel Anısına: Sığ Sularda Derin Hayaller”
adlı bu retrospektif sergi sanatçının 17 yaşında Robert Kolej’de yaptığı ilk soyut sergisinden
hayatının son dönemine kadar aynı tutkuyla, farklı tekniklerle ürettiği resim, seramik, heykel ve
enstalasyondan oluşan yapıtlarından bir seçki ile sanatçının sanat anlayışının gelişim sürecine ve
onun gizemli dünyasına sürprizlerle dolu bir seyahat ve “renkli” bir gözlem imkânı veriyor. Sakin,
sessiz, bilge, mütevazi duruşuyla bilinen Gürel’in iç dünyasının değişken, canlı, zengin renkleri,
dokuları ve barındırdığı gizemler resimleri yoluyla gün yüzüne çıkıyor.
Gürel’in kendi sözleriyle:
“Sürpriz arayışımın – her resimde farklı büyüler yakalama istemimin önemli bir bileşeni üzerine resim yaptığım karton, kontrplak, tuval, duralit, ham keten, jüt gibi zemin malzemeleri öne çıkmakta… Ressamın o anki duygularına göre kurmak istediği imgenin özelliklerine göre, üzerinde yola çıkacağı zemini, boyaları, kullanacağı fırçaları, spatulaları, sürüş biçimlerini ve de resim icrasını her seferinde gözden geçirmesinin doğru olacağını düşünüyorum.”
Aynı zamanda bir arşiv niteliği taşıyan serginin ismi, Haşim Nur Gürel’in 1983-1996 seneleri arasında görsellik üzerine yazmış olduğu yazılarını derleyip, 1996’da yayınlamış olduğu “Sığ Sularda Sanat ve Siyaset” kitabına bir referans mahiyetinde belirlenmiştir. Kendi ifadesiyle, görsel sanatların güncel alanlarını, farklı bakış açılarından gözlemleyerek genç sanatçı ve yeni koleksiyoner adaylarına okunabilir bir dil ile ulaştırabilme çabası içerisinde yazmış olduğu bu kitapta, büyük tutkusu olan ve kırk yıla yakın bir süre bir balık adam olarak, kendi nefesiyle keşfetmiş ve çok iyi tanımış olduğu denizaltı dünyasının sığ sularını referans olarak almaktadır. Benzetmeler ve alegorik anlamda değindiği denizin sığ suları bir yandan da hepimizin iyi bildiği ve konumuz olan “SANAT ve SIYASET”te de bu iki alandaki yetersizlikleri, yanlışlıkları ve bozuklukları “SIĞ SULAR” benzetmesi ile açıklamakta ve merkeze almaktadır. Sığ sular benzetmesi karamsar ve olumsuzluklarla doludur ama bilinçli izleyiciler için olumlu yanları da vardır Gürel’e göre. Uzun vadede, der Gürel;
“Derin Suların” istikrarlı ve dingin ortamının ülkemizin sanat ve siyaset alanının kaderi olması, genç kuşakların akıllarının karışmaması ve diğer ölçütlerinin doğru oluşabilmesi için zorunlu görünmektedir.” Ve sözlerini şöyle tamamlar Gürel; “mücadele sürüyor; sığ sulardan derin sulara, sanattan siyasete, düzeysizlikten düzeyliliğe, bilinçsizlikten bilince bu gelişim adım adım, resim resim, yazı yazı, taş taş üstüne kona kona kazanılmak zorunda.”
Sergi, Haşim Nur Gürel’i yukarıda bahsetmiş olduğumuz mücadele ile ilgili bir çok bakımdan bir öncü ve yol gösteren olarak kendi izlemiş olduğu yola dair bir iz sürmenin yanı sıra; zamanın ruhunu taşıyan ve ifşa eden belgeler, fotoğraflar, formasyonunu almış olduğu mimarlık, bu yoldaki kısa ama başarılı girişimler, yazmış olduğu kitaplar ve onlardan yola çıkarak gerçekleştirdiği büyük projeler, tutkunu olduğu deniz, deniz altı ve canlıları, ele aldığı makaleler, küratörlüğünü yapmış olduğu sergiler gibi farklı yönleriyle tanıtmayı amaçlıyor.
Sergi, 1 Kasım’da “Sanata Adanmış Bir Hayat” başlığında bir panel ile başlayacak. Haşim Nur Gürel’i farklı yönleriyle anmak ve anlatmak üzere onu yakinen tanıyan dostları Alp Orçun, Nilüfer Ergin, Gültekin Çizgen paylaşımlarda bulunacaklar. Seminer sonrasında, sergi açılış konuşması ise Müze kurucusu Turgut Can Elgiz ve Haşim Nur Bey’in Eczacıbaşı Sanal Müzesi ve Istanbul Modern kuruluşunda almış olduğu görevler kapsamında birlikte çalışmış olduğu Bülent Eczacıbaşı tarafından yapılacak.
1 Kasım 2023 – 12 Ocak 2024 tarihleri arasında Elgiz Müzesi’nde gösterimde olacak sergide
sanatçının farklı koleksiyonlarda bulunan eserlerine de yer verilecek.
