20 yılı aşkın süredir çağdaş sanat, edebiyat, sinema, felsefe, kuram ve eleştiri alanlarında yazan sanat tarihçisi Barış Acar’ın ‘Ekphrasis Üçlemesi’ Corpus Yayınları’ndan çıktı.
Kitabın tanıtımı Corpus Galeri’de paralel bir sergi ve kitapta da yer alan sanatçıların katılımı ile yapıldı.
Ekphrasis Üçlemesi, plastik sanatlar başta olmak üzere, sinema, edebiyat, tiyatro gibi sanatın farklı alanlarına yayılan bir zemin üzerinde hareket ediyor ve bütün makalelere hakim olan asıl temanın felsefi bir nitelik taşıdığı görülürken estetik teorisi, sanat felsefesi ile tarih yazımı arasında geçişlilikler sağlayacak özgün bir ilişkiler ağı kuruluyor. Bu yönüyle Ekphrasis sanat tarihinin ikili kapma aygıtına da mesafe almaya çabalıyor; ne dönemin “en iyi” sanatçılarını dizine sokarak piyasa değerini arttırmayı hedefliyor ne de sadece adını sıkça duymadığımız sanatçıları yeniden “keşfederek” alternatif piyasa yaratmaya soyunuyor. Bir tür kronoloji ve tarih yazımı arasında bir sanat tarihi için sanatçıların birey öncesi pozisyonlanmalarını arıyor.
Üç cilt olarak tasarlanan Ekphrasis Üçlemesi, plastik sanatlar başta olmak üzere, sinema, edebiyat, tiyatro gibi sanatın farklı alanlarına yayılan bir zemin üzerinde hareket ediyor. Görünür ile Söylenir Arasındaki Geçitler alt başlığını taşıyan birinci kitap, gündelik yaşantının ritmini bölüyor, nesnesini ekphrasis kavramının eleştirisi ışığında kendine çekiyor. 2000’li yıllardan itibaren sanat dünyamızı farklı yönleriyle tartışmaya olanak sağlayan bazı sergilere eleştiriler ile çağdaş sanat kavramları üzerine odaklanıyor.
Çağdaş Sanatta Bireyleşmeler – I alt başlığını taşıyan ikinci kitap doğrudan sanatçılar üzerine yazılardan oluşuyor: Cevdet Erek, .-_-., Nova Kozmikova, Handan Börüteçene, Nancy Atakan, Canan Dağdelen, Ferhat Özgür, Genco Gülan, Erdal Duman, Mehmet Ali Uysal, Sera Marshall, Ekrem Kahraman, Hakan Gürsoytrak, Zeliha Akçaoğlu, Nazım Ünal Yılmaz, Ali Elmacı, Burcu Perçin, Nihal Martlı, Nur Gürel, Hayri Ağan, Kemal Seyhan, Mustafa Duymaz, Uğur Güler, Serdar Milli, Selma Gürbüz, Burhan Doğançay, Abidin Elderoğlu, Şadi Çalık, İlhan Koman, Kuzgun Acar, Osman Dinç, Mehmet Aksoy, Selçuk Yılmaz, Gül Ezen, Atilla Torunoğlu, Uygur Asan, Ziya Azazi…
Çağdaş Sanatta Bireyleşmeler – II alt başlıklı üçüncü kitap çağdaş sanatın daha geniş bir perspektiften ele alınmasına hasrediliyor. Bir yandan uluslararası alandaki sanatçı incelemeleri, bir yandan da edebiyat ve sinema dünyasından örneklerle günümüze dair bir panorama çıkarmanın peşine düşüyor. Üçüncü Kitap’ın bireyselleşmelerine, Andy Warhol, Damien Hirst, Matthew Barney, Jonathan Bepler, Bas Jan Ader, Jean-Michel Othoniel, Dan Flavin, Louise Bourgeois, William Burroughs, Sigalit Landau, Helmut Newton, Arthur Danto, Lars von Trier, Alain Robbe-Grillet, Ingmar Bergman, Roman Polanski, Michael Haneke, Milos Forman, Lumière Kardeşler, Méliès, Stephen Daldry, Oliver Hirschbiegel, Woody Allen, Charlie Brooker, Serdar Akar, Orhan Eskiköy, Özgür Doğan, Emin Alper, Franz Kafka, Murat Yalçın, Feryal Tilmaç, Elif Çınar, Asuman Susam, Ferhat Özgür, Erhan Altan, Süreyyya Evren, Burak Delier katılıyor.
Corpus Yayınları, ayrıca, üçlemeden derlenmiş Ekphrasis / Passages Between the Visible and the Sayable / Selected Writings adlı seçkiyi de dördüncü cilt olarak okuyucu karşısına çıkartıyor. Üçlü ve dörtlü kutulu edisyonlar olarak da hazırlanan, tamamı renkli, yaklaşık 1300 sayfalık dev bir çağdaş sanat kitabı ortaya çıkıyor.
Ekphrasis Hakkında
Ekphrasis sözcüğü, Türkçeye genellikle “resimbetim” olarak çevriliyor. Halikarnaslı Dionysius ve Aelius Theon gibi hatipler tarafından, daha birinci yüzyılda ekphrasis, “söz konusu edilen nesneyi kanlı canlı olarak gözler önüne seren konuşma” olarak tanımlamış. Çağdaş sanat eleştirmenlerinden David Carrier ise ekphrasis’i bir tür yorum olarak görüyor, etkisini de sanat eleştirisinin retorik üretme gücüne bağlıyor. İşte bu iki uç arasında ekphrasis bugün sanat tarihinin kullandığı her kilidi açan maymuncuğa dönüşüyor.
