Bozcaada Uluslararası Ekolojik Belgesel Film Festivali

12-16 Ekim tarihleri arasında Bozcaada’da düzenlenecek Bozcaada Uluslararası Ekolojik Belgesel Festivali (BIFED) bu sene 9’uncu yılına giriyor. Covid-19 salgınından dolayı son iki sene online olarak izleyicisiyle buluşan festival, bu sene tıpkı önceki senelerdeki gibi ziyaretçilerini yine Bozcaada’ya davet ediyor. Filmler her sene olduğu gibi ücretsiz olarak izlenebilecek.

Bu yıl dokuzuncusu gerçekleşecek olan Bozcaada Ekolojik Belgesel Film Festivali (BIFED) 12-16 Ekim tarihleri arasında Bozcaada’da olacak. Seçilen filmler Fethi Kayaalp Büyük Ödülü için yarışacak.

BIFED 2022, her yıl olduğu gibi bu yıl da sorunların büyüklüğünü gizlemeden paylaşıp daha güçlü bir dayanışmanın temellerinin atıldığı mecralardan biri olma umudunda. Bu sene tekrar, herkes Bozcaada’ya davetli. Öğrendiğimiz kadarıyla bir kenara çekilmemek ve birlikte öğrenmek için…

BIFED 2022’ye 101 ülkeden 1000’in üzerinde film başvurdu

Bozcaada Belediyesi organizasyonuyla gerçekleşen, festival yönetmenliğini Petra Holzer’in, festival koordinatörlüğünü de Ethem Özgüven’in üstlendiği Green Film Network (GFN) üyesi olan BIFED’e, 2022 senesinde 101 ülkeden toplamda 1000’in üzerinde film başvurdu. Başvuran filmler arasında yerel halkların direniş öyküleri, iklim krizi, organik tarımdan Afrika’da kapana sıkışan mültecilere kadar geniş temalar öne çıkıyor.

Festivalin Ana Yarışma kategorisinde 15, Panorama kategorisinde 20 ve Türkiye Panorama kategorisinde ise 10 film bu sene izleyiciyle buluşacak. Dünyanın dört bir yanından doğanın ve insanlığın ortak soru ve sorunlarını kendi dillerinde, kendi üslupları ile anlatan ve çözüm arayan birbirinden etkileyici filmler, 2022 yılında da Fethi Kayaalp Büyük Ödülü için yarışacak.

Bu sene başvuru sayısı önceki senelerin de ötesine geçen yalnızca öğrenci filmlerine açık kategori de yine festival kapsamında yer alacak.

Festivalin büyük ödülü Fethi Kayaalp (15.000 TL) ve ikincilik ödülü Madam Melpo (10.000 TL) adına veriliyor. Gaia Öğrenci Ödülü kategorisinin birincisi de 5.000 TL ile ödüllendirilecek.

BIFED’in bu seneki sloganı: Yeşil Barış ve Adalet

BIFED, 2020 yılından beri festivalin ana sloganı olan “Savunanları Savun” temasıyla, çevre haklarını savunurken git gide daha tehlikeli yollardan geçen olan iklim aktivistlerinin sesi olmaya devam edecek. 2021 yılı sloganı olan “Evimiz Yanıyor”un ardından, festivalin bu seneki sloganı ise “Yeşil Barış ve Adalet” olacak.

BIFED, ekoloji gerçeklerini belgesel aracılığıyla yaymaya çalışıyor. Her sene yönetmenleri, kamuoyu ve çevre için mücadele edenleri bir araya getirerek yerel ihtiyaçları ilgilendiren önemli konularda izleyicileri dünyadaki tartışmaya davet ediyor. 2022 yılında da iklim krizinin merkezinde yer alan yerli halklar, kadınlar, göç ve mülteciler, festival filmlerinin seçiminde odaklanılan konular arasında yer alıyor.

Bu sene BIFED’de neler olacak?

BIFED bu yıl belgesellerin yanı sıra atölyeler, paneller ve soru-cevap etkinlikleriyle iklim krizi mücadelesinin kahramanlarını, iklim krizinin önemine ve aciliyetine inanan herkesle buluşturmak için adaya dönüyor. Festival, özlendiği gibi tüm ziyaretçi ve destekçilerini Bozcaada’da karşılayacak.

Festivalde bugüne kadar bölgesel, ulusal ve uluslararası konuklar ve Bozcaada’nın yerel halkı ile birlikte film gösterimleri, etkinlikler, atölye çalışmaları ve çocuk programları gerçekleştirildi. Pestisitsiz tarım ve sağlıklı turizm ile ilgili konular da ön plandaydı. Gerçekleştirilen Yerel Tohum Festivali ile yerel tohumları dağıtmak ve yaygınlaştırmak BIFED’in görev olarak edindiği konulardan biri. Bu yıl da Bozcaada’da tohum dağıtımı olacak.

BIFED tüm sene farklı etkinliklerle devam ediyor

 Festivalin bir başka önemli faaliyeti de yıl içinde farklı festival, STK, okul, çevre örgütleriyle olan işbirlikleri olarak göze çarpıyor. Festival filmleri bugüne dek Kadıköy Belediyesi Sinematek/Sinema evi, Diyarbakır Ekolojik Film Günleri, Aliağa Çevre Platformu, Marmaris Eğitim-Sen, Gümüşlük Uluslararası Müzik Festivali, Antalya Tabip Odası gibi farklı oluşum ve coğrafyalarda gösterildi. Filmler şimdiye kadar hiçbir maddi karşılığı olmadan gösterildi ve sene içerisinde farklı işbirlikleri ile gösterilmeye devam edecek. BIFED, sene içerisinde filmlerini paylaşmaya devam etmeyi, festivali ve çevre kültürünü çoğaltan bir yaklaşım olarak görüyor.

Finalistler ve jüriler açıklandı

12-16 Ekim tarihleri arasında Bozcaada’da gerçekleşecek festivalde toplam 53 film gösterilecek. Gösterimler “ücretsiz” olarak Bozcaada’daki iki salonda izleyiciyle buluşacak. Yerli-yabancı birçok yönetmen gösterimler sonrasında belgesel severlerin sorularını yanıtlarken, çeşitli söyleşi ve atölyeler ile festival daha da zenginleşecek.

BIFED’de Fethi Kayaalp Büyük Ödülü için yarışacak finalistler belli oldu. Festivalin finalinde toplam 14 film gösterilecek. Ana yarışma kategorisinde yarışacak bu filmlerin konuları, iklim felaketlerinden dijital kirliliğe, gıda tüketiminden ölüme ve yoksulluğa terk edilmiş bölgelere kadar uzanıyor. Filmler sanat ve mücadele ilişkisini sorgulayan iklim krizi, göç ve halkların direniş öykülerine kadar geniş temalara sahip.

14 filmin yarışacağı Ana Yarışma kategorisi dışında 8 film de Gaia Öğrenci kategorisinde gösterilecek. Ayrıca Panorama kuşağında da 27 film izleyici ile buluşurken, özel gösterim kuşağında da 4 film var. Bini aşkın belgeselin başvurduğu ve uzun seçim sürecinin sonunda toplam karar verilen 53 belgesel Bozcaada’da ücretsiz olarak iki salonda gösterilecek.

Ana Yarışma filmlerinin 2’si Türkiye’den

15 farklı ülkeden toplamda 14 filmin yarışacağı Fethi Kayaalp Büyük Ödülü için Türkiye’den iki film finale kaldı. Mert Gökalp’in denizleri tahrip eden istilacı türlerle yaşamayı ve ekosistem ile uyumlu bir yaşam sürebilmeyi bir anti-kahraman ‘aslan balığı’ üzerinden sorgulayan “İstilacı” ve Deniz Tortum’un Kathryn Hamilton ile beraber yönetmenliğini üstlendiği Hollanda, ABD ve Türkiye’den beslenerek dünyanın dijital bir kopyasını yaratma çabasını anlatan “Our Ark” belgeseli yer alıyor.

Öğrenci filmleri ödül için yarışacak

Gaia Öğrenci Ödülü adı altında öğrenci filmlerini desteklemek ve farklı bir yarışma alanı sağlamak için yalnızca öğrencilere açık bir ödül de yine festival kapsamında yer alıyor. Gaia Öğrenci Ödülü için yarışacak 8 filmin 3’ü Türkiye’den. Çiğdem Akdoğan’ın endüstriyel hayvancılığın yarattığı tahribatı anlatan “Kozmik Yıkım” filmi, Afganistan’dan Türkiye’ye 60 günde yürüyerek gelen yolcuların yol hikâyesini göz önüne seren Mustafa Aydın’ın “Haymatlos” filmi ve İbrahim Karademir’in kendisinin de yetiştiği Roman kültürünü anlattığı “Bi Çırpıda Roman” filmi öğrenci ödülü için yarışacak.

Panorama ve özel gösterim kuşağı

Festivalin Panorama bölümünde ise gösterime açılacak toplam 27 film var ve bu filmlerin 10’unu Türkiye’den başvuran filmler oluşturuyor. Ayrıca özel gösterim kuşağında da 3 film festivalde yer alıyor. Toplam dört farklı bölümde gösterilecek 52 film izleyiciler, buluşmaya gelen yönetmenler, yapımcılar, öğrenciler ve iklim savunucuları ile buluşacak

Festivalin özel gösterim bölümünde Pierre Pézerat’ın, asbestle temas halinde çalışan işçilerin bu endüstriyel suçun cezalandırılması uğruna verdikleri mücadeleyi işleyen “Nöbetçiler” yer alıyor. Ayrıca Almanyalı belgeselci Andres Veiel’in kurmaca belgesel türünde işlediği dünya devletlerinin iklim çalışmaları konusunda tutarsız davranışlarını bir mahkeme dramasında anlatan “Çevrekırım” filmi bulunuyor. Özel gösterim kategorisindeki diğer iki film ise Türkiye’den Petra Holzer, Ethem Özgüven ve Selçuk Erzurumlu’nun Tuzla Havzası’nda tersanelerde, deri sanayide çalışan işçileri ve ailelerini gözleyen “4857” belgeseli olacak.

10.000 TL değerindeki Fethi Kayaalp Büyük Ödülü için hazırlanan ödül Türkiye’nin ilk mürekkep ressamı ve artist Pınar Tınç’ın elinden, doğada bulduğu objelerden tasarladığı geri dönüştürülmüş bir heykel olacak. Festivalde ikincilik ödülü için de 7.500 TL ödül verilecek.

Festival jürisi belli oldu

Festivalin bu seneki jüri ekibinde Fethi Kayaalp Büyük Ödülü’nü kazanacak filmi seçmek için 3 yabancı ülkelerden ve 3 Türkiye’den olmak üzere 6 kişi bulunuyor.
Türkiye’den belgeselleri ulusal ve uluslararası çok sayıda festivalde gösterilmiş ve ödüllere layık görülmüş Eylem Şen, Bilgi Üniversitesi İnsan Hakları Lisansüstü bölümünde Sinema ve Hukuk dersleri veren aynı zamanda Kadıköy Belediyesi Kültür İşleri Müdürlüğü yapan Alişan Çapan ve uzun yıllar Almanya’da oyun yazarlığı, oyunculuk ve yönetmenlik yaptıktan sonra Türkiye’ye geri dönerek aynı işlere devam eden Erman Okay yer alıyor.

Ayrıca Almanya’da politik sanatın öncülerinden biri olarak bilinen belgesel yönetmeni Andres Veiel, 2021 yılı BIFED Ana Yarışma’da “İçteki Domuzu Yatıştırmak” filmiyle üçüncülük ödülü kazanan Filipinli yönetmen Joanna Vasquez Arong ve toplumsal sorunlar üzerinde durduğu 20’yi aşkın belgesel ve kurmaca film yönetmeni Daniel Lambo da jüride bulunuyor.

Gaia Öğrenci Ödülü’nü kazanacak filmi seçmek üzere ise 2’si Türkiye’den 3 jüri bulunuyor. Mimar Sinan Üniversitesi Mimarlık Bölümünde öğretim üyesi görevini sürdüren ve çevresel adalet ve mekan çalışmaları yapan Eser Yağcı, 2013’ten beri belgeselleriyle birçok festivalde ödül almış ve Lübnan asıllı ödüllü belgesel film yönetmeni Eliane Raheb ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü öğretim üyesi Sibel Yardımcı öğrenci filmlerinin kazananını belirleyecek.

Bozcaada Belediyesi ve Kadıköy Belediyesi Sinematek Sinemaevi işbirliğiyle gerçekleştirilen Green Film Network üyesi festival; Demirer Holding’in ana destekçiliğinde ve İstanbul Bilgi Üniversitesi İletişim Fakültesi, Mey/Diageo, Goethe Enstitüsü İstanbul, Avusturya Kültür Ofisi, Alba Sigorta ve Bozcaada Aral Çiftliği destekleriyle yapılacak.

100 ülkeden binden fazla filmin katıldığı festivalde finale kalan filmler şöyle;

Uluslararası Yarışma – Fethi Kayaalp Büyük Ödülü

1. Antarktik İzler, Michaela Grill, Avusturya / Kanada, 2019, 30’
2. Benim Bu Çalınmış Ülkem, Marc Wiese, Almanya / Ekvador, 2022, 93’
3. Çığlık, Michelangelo Severgnini, İtalya, 2021, 85’
4. Çöl Cenneti, Ike Bertels, Hollanda, 2022, 88’
5. Edna, Eryk Rocha, Brezilya, 2021, 63’
6. Görünmez Ada, Keïko Courdy, Fransa / Japonya, 2021, 85’
7. İstilacılar, Mert Gökalp, Türkiye, 2022, 60’
8. Kuzey Akıntısı, Steffen Krones, Almanya, 2022, 94’
9. Ormanların Kurtarıcısı, Volker Schlöndorff, Almanya, 2021, 87’
10. Our Ark, Deniz Tortum, Kathryn Hamilton, Hollanda / ABD / Türkiye, 2021, 12’
11. Sağılmış, Amy Taylor, Yeni Zelanda, 2021, 89’
12. Sonuçsuz Kalma Sanatı, Friedrich von Borries, Jakob Brossmann, Almanya / Avusturya 2021, 67’
13. Taşların Kuralları Var, Tolin Alexander, Lonnie van Brummelen, Siebren de Haan in collaboration with the Saamaka and Okanisi Maroon communities of the Suriname River, Surinam / Hollanda, 2018, 100’
14. Yo’eme Labirenti, Sergi Pedro Ros, Meksika, 2019, 87’

GAIA Öğrenci Ödülü

1. 0.2 Milligram Altın, Diego Quinderé de Carvalho, Belçika / Portekiz / Macaristan / Brezilya, 24’, 2021
2. Arayış, Jesús David Palacio Flórez, Kolombiya, 14’, 2021
3. Bir Çırpıda Roman, İbrahim Karademir, Türkiye, 15’, 2020
4. Haymatlos, Mustafa Aydın, Türkiye, 2021, 12’
5. Kozmik Yıkım, Çiğdem Akdoğan, Türkiye, 2021, 10’
6. Müşterek Hayat, Diogo Pereira, Portekiz / Bosna-Hersek, 76’, 2020
7. Muz Ağacı Rastlantı Değildir, Luiza Gonçalves, İspanya, 10’, 2021
8. Yemekte Ne Var? Maja Górczak, Çek Cumhuriyeti, 11’, 2021

Yarışma harici Panorama ve Özel Gösterim kuşağındaki filmler ise şöyle:

 Panorama

1. Afrika, GDOlar ve Gates Vakfı, Jean-Baptiste Renaud, Fransa, 2021, 52′
2. Arazi, Mohamad Sabbah, Lübnan, 26′, 2020
3. Bizim İçin, Zeki Subaşı, Endonezya, Türkiye, 2022, 36’
4. Çırpılar: Bir Mücadelenin Anatomisi, Atom Şaşkal, Türkiye, 2022, 45′
5. Denizde Kalan, Mustafa Dermanlı, Türkiye, 2022, 59′
6. Fotosentez, Diego Fidalgo, Arjantin, 70’, 2020
7. Gecenin Işığı, Matej Pok, Slovakya, 39’, 2020
8. Geçici Kullanım, Dariusz Kowalski, Avusturya, 95’, 2022
9. Haber Yok, Lennart Hüper, Avusturya / Almanya, 81’, 2021
10. Hayatta kalmayı haritalamak, Nacho Corbella, ABD / Çad, 31’, 2021
11. Karıncalar ve Çekirge, Raj Patel & Zak Piper, ABD / Malavi Cumhuriyeti, 74’, 2021
12. Kazdağları Evimiz, Nesime Karateke, Türkiye, 6’, 2021
13. Koltan Ateşi: İnsanları birbirine bağlamak, Jan-Christoph Gockel, TD Jack Muhindo Mahamba, Almanya, Demokratik Kongo Cumhuriyeti / Avusturya, 76’, 2022
14. Muhtaç, Mehmet Emre Battal, Türkiye, 2021, 47′
15. Munzur, Mehmet Gürü Avcu, Türkiye, 33’, 2022
16. Ölmez Ağacın Hikayesi,Selen Çatalyürekli, Türkiye, 2022
17. Pirina, Serdar Aşut, Yaman Umut Bilir, Hollanda / Türkiye, 2022, 71’
18. Seyfe, Özer Akdemir, Türkiye, 33’, 2022
19. Tolou Keur, Senegal’de Popüler Bir Fenomen, Laure Malécot, Senegal, 26’, 2022
20. Toprağın Kadınları, Elisa Flaminia Inno, İtalya, 52’, 2022
21. TOTAL – Tam Bir Facia, Keil Orion Troisi, Molly Gore,  ABD / Fransa, 11’, 2022
22. Tozkoparan Is Ours, Özgür Cihan Uçar, Yasin Serindere, Türkiye, 2022, 8’
23. Troas’ta Suya Dair, Felat Erkozan, Türkiye, 14’, 2022
24. Uçan Balık, “Nayra Sanz Fuentes, İspanya, 13’, 2022
25. Umut Her Zaman Var: İkizköy’ün Hikayesi, Selen Çatalyürekli, Türkiye, 13’, 2022
26. Uranyum Yerine Peynir, Norbert G. Suchanek & Márcia Gomes de Oliveira, Brezilya / Almanya, 21’, 2019
27. Yeşil Savaşçılar: Lanetli Uranyum, Martin Boudot, Fransa, 49’, 2021

Özel Gösterim

1. 4857, Petra Holzer, Selçuk Erzurumlu, Ethem Özgüven, Türkiye, 30′, 2008
2. Çevrekırım, Andres Veiel, Almanya, 90’, 2020
3. Nöbetçiler, Pierre Pézerat, Fransa, 101’, 2016
4. Tarım için Su, Vedat Atasoy, Türkiye, 40’, 2021

Festival süresince Bozcaada’da çeşitli etkinlikler de olacak

Festival boyunca Bozcaada’daki misafirlerle etkinlikler, atölyeler ve söyleşiler yapılacak. Ümit Hamlacıbaşı ile “Duyusal Ekoloji Yürüyüş Atölyesi” olacak. Sosyal bilimci ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde öğretim görevlisi Aslı Odman “Dünyada ve Türkiye’de emek ve ekoloji mücadelelerinde nöbet tutmak” başlıklı söyleşi, Lalehan Öcal ile “Kolektif Film Okuması”, Karşı Sanat Çalışmaları ve Kültürhane tarafından Ezgi Bakçay ve Ulaş Bayraktar’ın katılımıyla “Doğa ve Toplumla Barışmak için Müşterekler” başlıklı bir tartışma da gerçekleşecek.

Tüm gösterimlerin, söyleşilerin ve atölyelerin “ücretsiz” olduğu festivale dair bilgiler hem sosyal medyadan, hem de festivalin internet sitesi www.bifed.org adresinden takip edilebilir.