UZUN YILLAR TÜRKİYE’DE GÖREV YAPAN EMEKLİ DİPLOMAT MİTSURU HORİGUCHİ, IRAK-İRAN SAVAŞI SIRASINDA BOMBALANAN TAHRAN’DAN TÜRKİYE’NİN 215 JAPON YOLCUYU TAHLİYE ETMESİYLE İLGİLİ KONUŞTU:
‘TAHRAN’DAN SONRA TÜRKİYE İLE JAPONYA ARASINDA YENİ BİR HİKÂYE DOĞDU’
Irak-İran savaşı sırasında 1985 yılında bombalanan Tahran’dan THY uçaklarıyla 215 Japon yolcunun tahliye edilmesi olayı, ‘Yuvaya Dönüş’ filmiyle tekrar gündeme geldi. Yüzyılın Operasyonu olarak adlandırılan ve Türk-Japon ilişkilerinin en önemli kilometre taşlarından biri olarak gösterilen bu tarihi olayla ilgili emeli diplomat Mitsuru Horiguchi önemli açıklamalarda bulundu. Uzun yıllar Türkiye’de görev yapan, Türkiye uzmanı Horiguchi, ‘1985 yılında Türk Havayolları uçaklarıyla bombalanan Tahran’dan Japon vatandaşlarının tahliye edilmesi, Türkiye ve Japonya arasında yeni bir hikâyenin doğmasına neden oldu’ dedi.
JAPON BAŞBAKANINDAN ÖZEL TEŞEKKÜR
1994-1997 yılları arasında Ankara’da Japonya Büyükelçiliğinde, 2005-2010 yılları arasında ise İstanbul’da Japonya Konsolosluğu’nda görev yapan Horiguchi. 2006 yılı Ocak ayında dönemin Japonya Başbakanı Junichiro Koizumi’nin İstanbul’a yaptığı ziyaretin büyük önem taşıdığını söyledi. Horiguchi, ‘’O ziyaret öncesi Tahran’dan 215 Japon yolcuyu Türkiye’ye getiren pilot ve kabin ekibine ulaşmaya çalıştık. Uzun araştırmalar sonrası kaptan Ali Özdemir’e ulaştık. Kendisine Japonya Başbakanının teşekkür etmek istediğini söyledik ve Çırağan Sarayına davet ettik. Kaptan bu davetten çok memnun oldu. Ali Kaptan’a Başbakan Koizumi medyanın önünde teşekkür etti. Bu teşekkür özellikle Türkiye’de büyük yankı uyandırdı. Çünkü o ana kadar, Tahran’da Türkiye’nin gerçekleştirdiği operasyonu bilen Türk vatandaşlarının sayısı çok azdı’’ dedi. 1985’de yaşanan tahliye operasyonunu Türk-Japon ilişkileri daha da gelişsin diye gündeme getirdiklerini söyleyen Horiguchi, ‘’Kısa sürede Kaptan Ali Özdemir’e ulaşmıştık. Ancak daha sonra öğrendik ki, baş pilot Orhan Suyolcu’ydu. Biz de Orhan Suyolcu ve hostesler için büyük bir resepsiyon verdik; kendilerine teşekkürlerimizi ilettik. Bu resepsiyon geleneği yıllarca devam etti’’ diye konuştu.
‘’KİLİT İSİM MORİNAGA’YDI’’
Horiguchi, Tahran’dan Japon yolcuların tahliye edilmesinde dönemin Türk ve Japon büyükelçilerinin yanı sıra Türkiye’de uzun yıllar çalışan Takaşi Morinaga’nın büyük rolü olduğunu söyledi: ‘’Morinaga dönemin başbakanı Turgut Özal’ın yakın arkadaşıydı. Tahran’ın bombalanmasına saatler kala tüm dünya kendi vatandaşlarını gönderdikleri uçaklarla kurtarıyordu. Uzaklık nedeniyle Japonya’dan kalkan uçakların Tahran’a vaktinde yetişmesi çok zordu. Morinaga, Sayın Özal’a durumu aktarıp yardım istemesi, 215 Japon yolcunun da kaderini değiştirdi. Özal’ın direktifleriyle 2 Türk uçağı Tahran’a indi ve yolcular tahliye edildi. Alınan çok önemli bir karardı.’’
‘’YUVAYA DÖNÜŞ JAPONYA’DA DA İLGİ GÖRECEKTİR’’
Horiguchi, Tahran’dan kaçış işle ilgili Project X adından hazırlanan belgeselin Japonya’da büyük yankı uyandırdığını söyledi. Horiguchi sözlerini şöyle sürdürdü: ‘’1890 Ertuğrul filmi de Japonya’da büyük ilgi gördü. Her iki yapımda da danışman olarak görev yaptım. Şimdi yakın arkadaşım Erdal Güven’in Tahran’dan Kaçış romanı senaryoya uyarlandı ve ‘Yuvaya Kaçış’ adıyla sinema filmi oldu. Filmi heyecan içinde bekliyorum. Filmin Japonya’da da ilgi göreceğine inanıyorum.’’
1979 yılında Türkçe öğrenmeye başlayan Mitsuru Horiguchi, 17 yıl Türkiye’de kaldı. 30 yıldan fazla Türkiye üzerinde çalışan Horiguchi, ‘’Ama sorduklarında ‘Türkiye hakkında hiçbir şey bilmiyorum diyorum. Çünkü Türkiye her yönüyle çok zengin ve büyük bir ülke’’ diyor.
FİLMİN KONUSU
Tahran’dan büyük bir operasyonla Türkiye’ye getirilmek için uçağa bindirilen 215 yolcu arasında Keiko adlı Japon bir genç kız da bulunmaktaydı. Keiko ile Türk Büyükelçiliğinde görevli, özel kuvvetlerden Üsteğmen Zafer arasında büyük bir aşk yaşanıyordu. Keiko’yu uçağa son anda yetiştiren Zafer’in bilmediği ise Keiko’nun hamile olduğuydu. 30 yıl sonra ölen Keiko, ardında kızı Yumi’ye tüm gerçekleri anlatan bir mektup bırakmıştı. Yumi hayal kırıklıklarıyla birlikte babasının izini sürmek ve hesap sormak için Türkiye’ye gitmeye karar vermişti.
