Sermayenin Dini Olur mu?

‘Sermaye Dini’ yaklaşık 130 yıl önce, Paul Lafargue’in önderlerinden biri olduğu Fransız İşçi Partisi’nin yayın organı Le Socialiste’te yayınlanan küçük bir güldürü.

Fransa’da Marksizmin gelişme kaydettiği bir dönemde sermayeye ve sermaye düzenine dair Marksist tezleri dinin toplumsal kontrolü güçlendiren karakteriyle ilişkilendiren Lafargue, sermayenin nüvesindeki dinseli afişe ediyor. Sermaye Dini’ndeki metinlerin yapısını Kitab-ı Mukaddes geleneğine uygun şekilde oluşturarak, Marx’ın yaşamı boyunca sürdürdüğü siyasal iktisat eleştirisinden devraldıklarını, dinin ve sermayeyi yeni bir din olarak kabul eden kapitalizmin eleştirisine yönlendiriyor.

Kapitalizmin geçirdiği dönüşüme rağmen, sermayenin mantığının ve doğasının hiçbir şekilde değişmemesi nedeniyle güncelliğini koruyan bu metin, hicivle kurgunun, yer yer analitik değer taşıyan pasajlarla zekice yapılmış propagandanın başarılı bir harmanı. ‘Sermaye Dini’ hem tarihsel bakımdan hem de argümanın yalınlığı ve gücü bakımından Marksist literatürün gerçek bir klasiği sayılabilir.