Sıradan Olanın Farklılığı: ‘Maksut Çelik – Arteo Galeri Bodrum’
Vecdi Uzun yazdı...
Sıradan Olanın Farklılığı: ‘Maksut Çelik – Arteo Galeri Bodrum’ – Vecdi Uzun yazdı.
Sanat piyasası da tüm mal ve hizmet piyasaları gibi alıcı ve satıcı üzerine kurulur ve fiyatı arz ve talep belirler. Galericiler bu piyasada alıcı ve satıcının tam ortasında ve dengeli olarak durmak zorundadır. Bu yazıyla temel amacım; kısıtlı imkânlara rağmen olağan üstü gayret sarf ederek, Bodrum gibi kum, güneş, deniz ve eğlence turizminin yoğun olduğu bir merkezdeki çok küçük bir mekanda yaratıcılığını kullanarak Turist-Sanatçı-Galerici ilişkisi üzerinden kendine has sanat piyasası kuran Maksut Çelik ve Arteo Galeri Bodrum’u ‘Türkiye’de resim satılmıyor’ diye sürekli şikayet edenlere örnek olması için tanıtmak istemekteyim.
1980 yılından itibaren Bodrum’da bulunan ve Bodrum’un ilk sanat galerisini açan Maksut Çelik’in galerisi Arteo Galeri, kendine has bir galericiliğin özellikleri nedeniyle sıradan olanın farklılığına çok iyi bir örnek oluşturmaktadır. Arteo Galeri’nın bulunduğu lokasyon, özellikle kşam saatlerinde yerli ve yabancı turistlerin yoğun ve sürekli bir hareketliliğin olduğu, Bodrum Çarşı, Cumhuriyet Caddesi üzerindeki 44 numaralı bina girişindedir.
Galerinin kurucusu Maksut Çelik,1964 yılı, Arpaçay/Kars doğumlu ve lise mezunudur. Maksut Çelik 1979 yılında Bilim Sanat Galerisi’nde Nevzat Metin’in yanında çalışmaya başlamıştır. (Bu arada Datça’da UKKSA – Uluslararası Knidos Kültür Sanat Akademisi’ni yaratan ve uzun yıllar etkinliklerini sürdüren ve 2022 yılında vefat eden galerici Nevzat Metin’i de anmış olduk.)
1980 yılında Maksut Çelik tarafından galericiliğe adım atmasıyla kurulan ve Arteo adıyla anılan galeri üzerinden 45 yıl geçmesine rağmen halen kurulduğu ilk yerindedir.
Galeri denilince aklımıza hemen geniş, yüksek tavanlı, bol ışıklı mekanlar ve büyük tablolar gelir. Arteo Galeri şu an Türkiye’deki en küçük sanat galerisi ünvanına sahip olup, bu küçüklüğe rağmen, burada sergilenen çok sayıdaki resim nedeniyle sıkışıklık ve karmaşıklık hissi yerine bir sistematiğin olduğunu içeri ilk girişte fark edebilirisiniz. Binanın giriş katında bulunan Arteo Galeri’nin bina girişi 6 m2, iç kısmı 9 m2 ve merdiven hariçtir. Arteo Galeri küçük ve bina girişinde olmasına rağmen, ziyaretçilerin hoşuna giden samimi ve sıcak hisler yaratan bir yapısı bulunmaktadır.
Bodrum-Turizm-Tablo-Satış birlikte değerlendirildiğinde Maksut Çelik’in tatil süresinde zamana karşı yarışan yerli ve yabancı sanatsever turistlere kurduğu bire bir ilişki yönteminin son derece akılcı ve başarılı olduğu düşüncesindeyim. Turistin amacı; sınırlı süreli tatil için geldiği Bodrum’dan o ülke sanatçısından bir eser almak, satın aldığı eseri tatil dönüşünde duvara astığında o asılı olan resmin bir sanatsal ifadesi olması ve Bodrum’da yaşadığı tatili hatırlaması için bir anı oluşturmasını sağlamasıdır. Bu alışveriş zamana karşı ve dar bir mekanda çok sayıda resim arasından yapılan seçimle gerçekleşmektedir. Esas yetenek; alıcı sanatsever ve satıcı galerici için zamanı doğru kullanmaktır.
Son zamanlarda hava yollarının bagaj kural ve ücretlerini değiştirmesi nedeniyle uçakla Bodrum’a gelen yerli ve yabancı turistlere satışlarda resimler genelde 35cm X35 cm ebatına dönüşmüştür. Maksut Çelik, resmin bagaja sığması ve gümrük sorunu olmaması için bu ebatın tercih edildiğini ve büyük ebatlı resimlerin de gereken izinler alınarak dünyanın her yerine özel kargolarla gönderildiğini ifade etmektedir. Özellikle yat turizimi nedeniyle kendi yatıyla gelen yabancı turistlerin büyük ebatlı tercih edildiğini açıklamaktadır. Maksut Çelik, yabancı turistler tarafından satın alınan resimlerde bilinen Bodrum, İstanbul ve Türkiye manzarası resimlerinden daha çok ülkemiz kültürünü yansıtan çalışmalar ile genç ressamların farklı ve yaratıcılık içeren resimlerinin tercih edildiğini vurgulamaktadır.
Maksut Çelik’i yıllar önce Bodrum Barlar Sokağı’ndaki mekanları ziyaret ederken fark ettim ve Bodrum ziyaretlerimde mutlaka kendisine uğrarım ve bir durum değerlendirmesi yaparız. Her ziyaretimde bir önceki ziyaretime göre sergilenen resimlerin niteliği ve çeşitliliğinin değiştiğini çok kolay fark edebilmekteyim.
Maksut Çelik’in Barlar Sokağı’ndaki galerisi zaman içinde Bodrum’da birçok galerinin açılmasına öncülük etmiştir. Arteo Galeri Bodrum’da belirli dönemlerde sürekli değişerek yeni bir seçkiyle sergilenen her an elliden fazla ressamın eserleri sergilenmekte ve satılmaktadır. Arteo Galeri sahibi Mahsut Çelik, tablolara en büyük ilginin turistlerden geldiğini ve bu ilginin ilk yıllardan başlayarak her geçen gün daha da arttığını ifade etmektedir.
Arteo Galeri; şu an için Birim Akyürek, Hasan Kırdı, Volkan Coşkun, Orhan Zafer, Haydar Ekenek, Cem Kebenç, Beşir Bayer, Mümin Candaş, Bület Yavuz Yılmazer, Kemal Topçu, Tunçay Topçu, Ömer Faruk Kılıç, Murat Seydi Ferahoğlu, Serdar Dartar, Cengiz Savaş, Behruz Kurt, Remzi İrem, Özcan Allalhverdi başta olmak üzere genç ressamlara da fırsat veren tecrübeli ve genç ressamları birlikte değerlendiren sanatçı portföyüne sahiptir.
Arteo Galeri; Dustin Hoffman, Bill Gates, Abromoviç, Tina Turner gibi bilinen yabancı şöhretler yanında Mustafa Koç, Ali Şen, Abdullah Acar, Ümit Eczacıbaşı, Ali Kerem Aktemuçin, Levent Kırca, Berna Laçin, Nevra Serezli, Metin Serezli, Salih Kalyon ve Okan Bayülgen ile tüm Türk sanatseverlerin de çok rahat gelebileceği, Bodrum’un merkezinde, sanatseverlerin tatil sezonunda uğrak yeri olan ve resim aldığı galeridir. Maksut Çelik, “Bu ve ismini vermediğim birçok kişi doğrudan tavsiye üzerine ve yanındaki arkadaş gruplarıyla galeriye geldikleri için her ziyaretçi yeni ziyaretçiler yaratır hale gelmiştir.“ diyerek memnuniyetini ortaya koymaktadır.
Maksut Çelik son on yıllık süreçte sanatın ve turizmin durumunu somut ekonomik gözlemlerle anlatmaktadır. Çelik’in “Türkiye’nin son on yılı bana ürtkütücü geliyor. Bir zamanlar aynı anda büyük ebatta nakit ödeyerek resimler alan büyük ve önemli iş adamı ve kadınlarımız son zamanlarda kredi kartı ile resim alma konusunda düşünüyor ve zorlanıyorlar.” cümlesi ekonomik sıkıntıyı işaret etmektedir.
Zaman içinde Türk resim sanatçılarını tanımayı öğrenen ve onlarla yakın ilişkiler sağlayan Maksut Çelik, sanatçı ve sanatseverler tarafından sevilen bir galerici haline gelmiştir. Galeri, saat 10.00’dan gece 01.00’a kadar 365 gün açık ve çok sık sergilenen eserlerin değiştiği dinamik bir karma sergi niteliğindedir. Galeri, nereden bulunursa duvara asılıp satışa sunulan resimler yerine, takip edilip satışına karar verilen sanatçıların resimlerini satışa sunmaktadır. Bu resimleri kısa sürede seri üretilmiş turistik hatıra resimleri ile karıştırmamak gerekir. Arteo Galeri özellikle son on yıl içinde genç ve akademik eğitimli ressamlarla çalışmaya özen göstermektedir.
THY Dergisi ve yabancı uçuşlar esnasındaki kabin içi TV yayınında kullanılmak için görüntü hazırlamak amacıyla gelen ekip, galeride çekimler yapmış ve bu çekim TRT3 ‘de de yayınlanmıştır. Bodrum Gazetesi adına Cengiz Çelikel tarafından yapılan söyleşi sunulmuştur. 2023-2024 yıllarında Cumhuriyet Gazetesi’nde Arteo Galeri üzerinden Bodrum’da sanat ve turizm konusunda bir söyleşi yayınlanmıştır. Çeşitli basın ve yayın kuruluşları ülkenin en küçük galerisini yayınlarında konu etmiştir.
Netice;
Arteo Galeri’nin içinde bulunduğu koşullar nedeniyle ülkenin bilinen galerileri gibi bir galeri olması ve buralarda sergilenen ebat ve nitelikte resimleri satışa sunması söz konusu olamaz. Arteo Galeri’yi bulunduğu koşullar içinde değerlendirmek gerekir. Maksut Çelik, galericiliğe başladığı 1980 yılında galericilik yerine turist işi hediyelik eşya satışı veya büfecilik yapsaydı muhtemelen daha çok para kazanabilirdi. Çelik, Bodrum Barlar Sokağı gibi bir yerde nitelikli resimlerin satıldığı Türkiye’nin en küçük galerisini açarak zor olanı yapmış, nitelikli resimlerin her yerde satılacağını göstererek sıradan olanın da farklılaştırılarak başarılı olunacağına örnek oluşturmuştur. Bu galerinin Türkiye’nin her yerine yayılmış genç ressamların tanıtım ve finansmanına kendi çapında destek olduğunu da unutmamak gerekir.
Vecdi Uzun
