Adalar, UNESCO Kültürel Miras Listesi Yolunda – Mine Bora Diri yazdı…
İstanbul Adaları olarak bilinen Prens Adaları, Marmara denizinde sıralanmış irili ufaklı 9 adadan oluşur. Büyüklük sırasıyla; Büyükada (Prinkipo), Heybeliada (Halki), Burgaz (Antigoni), Kınalıada (Proti), Sedef Adası (Antirovithos), Yassıada-Demokrasi ve Özgürlük Adası (Plati), Sivriada (Oxia), Tavşan Adası (Neandros) ve Kaşık Adası (Pita) şeklindedir. Son üç adada yerleşim yoktur. Sivil bir girişim olarak yola çıkan Dünya Mirası Adalar, Adalar Belediyesi ile birlikte Adalar’ın Unesco Dünya Mirası geçici listesine alınması amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı’na başvurdu. Adalar’ın tarihi, kültürel ve doğal mirasının dünya standartlarına göre korunması hedefiyle çalışmalarını sürdürüyorlar. ‘Tarihi Kentsel Peyzaj olarak Prens Adaları’ başlığını taşıyan dosyanın hazırlanma sürecinde, Trakya Üniversitesi öğretim görevlisi miras yönetim uzmanı Yaşagül Ekinci Danışan’dan destek alındı. 2016 yılından bu yana Adalılar, uzmanlar ve akademisyenlerin katıldığı, sunumlar yaptıkları arama toplantıları düzenlendi.
Dünya Mirası Adalar; Adalar Belediyesi ile taşıyıcı kuruluş Adalar Vakfı arasında protokol yaparak, Adaların miras adaylığı için ortak çalışıyorlar. Adalarla ilgili çalışma yapan kent konseyi, tüm sivil toplum kuruluşları, süreç boyunca katkı sağlamak isteyen aktör ve paydaşlarla birlikte çalışmayı amaçlıyorlar. Şayet bu girişim Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından desteklenirse, nihai liste için başvuru çalışmasına başlama hakkı kazanacaklar. Unesco Dünya Mirası listesi için hazırlanan yazıda, Adalar’ın kültürel ve doğal miras değerlerinin önemi ve özel oluşu ön plana çıkarılmış. Ulaşılan bu sonuçların en başta Adalıların kapsamlı bir şekilde değerlendirerek sahip çıkması ve devamında kamuoyu ile paylaşılması çok önemli. Yerel katılımın güçlendirmesiyle ilgili yine aktör ve paydaşların desteğiyle toplantılar organize etmeye devam edecekler. Ayrıca Açık Radyo’da Dünya Mirası Adalar başlıklı bir radyo programı yürütüyorlar ve Adalar’ın kültür mirası değerlerinin anlamını her hafta kamuoyu ile paylaşıyorlar.
UNESCO’nun üstün evrensel değerlerin anlaşılması açısından bazı kriterleri mevcut. Dünyanın bir kültür bölgesinde veya bir dönemde mimarlık ya da teknoloji, anıtsal sanatlar, kent planlama veya peyzaj tasarımı alanlarında önemli gelişmelere ilişkin insani değer alışverişlerine tanıklık etmesi, yaşayan veya yok olan bir kültür geleneği veya uygarlığın ender rastlanan bir temsilcisi olması, geri dönülmez bir değişimin etkisi altında hassaslaşmış olan çevreyle insan etkileşiminin ya da bir kültürün temsilcisi olan geleneksel insan yerleşimi, arazi kullanımı veya deniz kullanımının istisnai olması gibi kriterler Adalar’ın yapısıyla uyum içindedir. Adalar’ı Unesco Dünya miras listesine aday sıfatıyla gösterebilmek için atılacak adımlar evrensel özgünlüğe sahip kültürel ve doğal miras değerlerinin bilinmesi, korunması ve günümüz yaşantısı ile doğru bir ilişki kuracak şekilde yönetilmesini sağlayacaktır.
Mine BORA DİRİ
Kültür Yönetimi Danışmanı / Gazeteci Yazar
