2025 Yılı Sanatçı Vergi İstisnası

Vecdi Uzun yazdı...

1 hafta önce

164 3 dakika okuma süresi

2025 Yılı Sanatçı Vergi İstisnası – Vecdi Uzun yazdı…

Sanat dünyasında yıllarca yaptığım gözlemler sonucunda genel olarak yaygın olan “Sanatçıların sanat yoluyla elde ettiği gelirlerin tamamen gelir vergisinden muaf olduğu” bilgisi yanlış ve eksik bilgidir. Sanatçıların mali konulardan uzak olması son derece doğal olmasına rağmen, vergi konuları hakkında da bilgilenme zorunlulukları olduğu düşüncesindeyim.

Sanatçıların yaptığı genel hatalar;

“Sanatçıların vergi dışında olduğu, başka bir deyişle vergi ödemeyeceği” görüşü yaygındır.
“Sanatçıların belirli meblağlı gelirlerinin vergi dışına olması için gerekli şartların yerine getirilmesi koşulunun ” gerekliliği üzerinde durulmamaktadır.

Başka bir deyimle “Her ne şekilde sanat yapıyorsan vergi ödemezsin!” düşüncesi egemen olup, sanatçılar genelde bilgi almak için mali konulardaki uzmanlara danışmamaktadır.

Öncelikle Sanatçı gelirlerinde vergi ayrıcalığı için kavramları açıklamak gerekir.

Vergi Muafiyeti; vergi kanunlarının hükümlerine göre, vergi mükellefi olması gereken bazı kişiler ve kişi gruplarının bu kanunlarla vergi dışı bırakılmasıdır.

Vergi İstisnası; vergi kanunlarına göre vergilendirilmesi gereken vergi konularının aynı kanunlar uyarınca vergilendirilememesidir.

Sanatçıların 2025 yılında sanattan elde ettiği gelirlerini beyan edip etmeyecekleri dikkat edilmesi gereken üst sınır 4.300.000 TL ve 4.300.000 TL üzeri gelir elde eden sanatçıların gelir beyannamesi ile gelirlerini beyan etmeleri gerekiyor. 2025 yılı için belirlenen 4.300.000 TL bir istisna sınırı olup, muafiyet değildir.

Buradan her sanatçının 4.300.000.-TL’lik gelirinin vergi dışında olduğu sonucuna çıkarmamak gerekir. Bu haktan yararlanmak için;

1-Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü: Gelir Vergisi Kanunu’nun 18’inci maddesi kapsamında gelir vergisi istisnasından yararlanmak isteyen eser sahipleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü tarafından kayıt-tescil işlemleri yaptırılması gerekmektedir.

2-Vergi Dairesi süreci: işlem sonucunda düzenlenecek kayıt-tescil belgesi ile Hazine ve Maliye Bakanlığının ilgili birimlerine (Vergi Dairesi Başkanlıkları/Müdürlükler, Defterdarlık) başvuruları gerekmektedir. Gelir vergisi istisnasından faydalanılıp yararlanılamayacağı konusundaki nihai karar Hazine ve Maliye Bakanlığınca verilmektedir. (1)

İstisna belgesi almayan sanatçının tüm gelirleri doğal olarak vergiye tabidir.

Sanatçı – Serbest Meslek Erbabı:

Sanatçılar; 3349 sayılı GELİR VERGİSİ KANUNU (G.V.K.)’nun 66.Maddesi kapsamında serbest meslek erbabı olarak nitelendirilmiş olup, bunların elde ettikleri gelirler serbest meslek kazancı niteliğindedir.

Gelir Vergisi Kanun’un 18. Maddesi’nde; müellif, mütercim, heykeltıraş, hattat, ressam, bestekâr, bilgisayar programcısı ve mucitler ile bunların yasal mirasçılarının, şiir, hikâye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band, radyo ve televizyon senaryosu ve oyun gibi eserlerinden elde etmiş oldukları telif hakkı niteliğindeki kazançlar vergiden istisna edilmiştir. Bu istisna sadece sanatkârların gelir vergisi beyanı ile ilgili istisna olup, sanatçılardan hizmet veya mal (Malı mali bir kavram olarak düşününüz) alan kimselerin stopaj yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Dolayısıyla, şirketlerin GVK Madde 94/2-a kapsamında serbest meslek alımlarında %17 oranında gelir vergisi kesintisi uygulaması gerekmekte olup, bu gibi işlemlerdeki stopaj nihai vergileme niteliğindedir

Sanat Eseriyle Kara Para Aklanması:

Sanat dünyasında sanat eseri alımı-satımı yoluyla kara para aklandığı ve firmanın vergisinden düşürüldüğü şeklinde yoğun söylentiler bulunmaktadır. Türkiye’deki vergi mevzuatı sanat eserlerinin (doğrudan sanat eseri alım-satımı yapan firmalar hariç) sabit değer yazılarak üzerinden amortisman ayrılmasına ve doğrudan gider yazılmasına izin vermemektedir. Maliye ile Danıştay kararlarında yer yer çelişki olsa da uygulama maliye yönünde olmaktadır(2). Bunun sonucu olarak sanat eserlerinin alım satımı kayıt dışı olarak devam eder ve şirket ortaklarının şahsi alımı olarak gerçekleşir ve bu da kayıt dışı işlemi doğurur. Türkiye’nin çok önemli holding ve firmaları haricinde genelde sanat eseri kayıt dışı alınır-satılır.

Doğrudan sanatçıdan bir kişiye satılan sanat eseri kayıt dışı satıldığı için G.V.Stopaj ve KDV gündeme gelmez. Genelde de sanatçı 4.300.000 TL’lik istisnanın altında kalır. Buradan sanatçıların vergi kaydı olmayan kişilere satışların vergiye konu olmadığı sonucunu çıkarmayıp, tam tersi vergiye tabi gelirin kayıt dışına çıkarılmasıdır.

Sanat müzayedeleriyle gerek müzayede firmasının malının ve gerekse müzayede firmasının sanatçının komisyon karşılığı sattırdığı malın firma aktifine alınması ve amortisman ayrılması da mümkün değildir.

Sanat galerilerde ve sanat fuarlarında satılan sanat eserlerinin satışının vergiye tabi olması doğaldır. Satış esnasında galeri tarafından alınan komisyonun vergiye tabi olması yanında sanatçının da vergiye tabi olmasını kendiliğinden doğar.

Kısacası sanatçı sanat eseri satışından doğan geliriyle vergi ile karşı karşıya kalır.

Sanatçıların izaha davet edilmesi:

2024 yılı gelir vergisi beyannamesi verilmediği ve tahsil edilen gelirlerle beyannamenin karşılaştırma imkânı olmadığı için, Bakanlığın yapmış olduğu çalışmanın 2023 ve önceki dönemleri kapsadığını kabul etmek gerekir. Bu kapsamda izaha davet edilecek sanatçıların kendileri, yakınları veya menajerleri üzerinden yaptıkları tahsilatları izah edememeleri halinde bunların vergi incelemesine sevk edileceklerini hatırlatmış olalım. 2024 yılında da benzeri şekilde gelir elde eden sanatçıların bu gelirlerini 2025 Mart ayında Gelir Vergisi beyannamesi ile beyan etmeleri vergi inceleme riskini ortadan kaldıracaktır (2).

Son yıllarda sayıları hızla artan sanat fuarları ve müzayedeler üzerinden elde edilen tüm gelirler de vergi matrahına dahildir. Sanatçının; Galeriler fuar şirketleri, müzayede firmaları ve alıcılar ile arasındaki para nakillerinin kayıtlara yansıması vergi incelemesinde önüne gelecek ve vergi inceleme elemanlarında gerekçeli açıklamalar verilmesi beklenilecektir. Maliye denetim teşkilatının sanat dünyasındaki vergi kaçaklarını önlemek için; özellikle galeri, fuar ve müzayedeler üzerinden yakında inceleme yapması ihtimal dahilindedir.

Netice:

Sanatçılara tavsiyem; hiçbir şey olmaz demeyi bırakıp, uzman olmayanlardan kopuk kopuk ve dayanaksız bilgiler almak yerine bir vergi uzmanı veya muhasebeciye danışmanız gerekir. Devlet mümkün oldukça sanatın vergilendirilmesinde görmemezlikten gelmekte, ama her hangi bir ihbarda da mevzuatı harfiyen uygulamak zorunda kalmaktadır. Fuar ve müzayedelerde (Özellikle instagram müzayedelerinde) eserleri satılan sanatçılar vergi riski içinde olabilirsiniz. Maliye IBAN numaraları üzerinden herkesi çok kolay izleyebildiği gibi sanatçıları da izlemekte ve bilgileri depolamaktadır. Ciddi mali yükümlülükler ve cezalarla karşı karşıya kalmamak için konuyu uzmanıyla görüşmenizde yarar bulunmaktadır.

Vecdi Uzun