Aslı Bora: ‘Yeni Bir Dünyayı Hayal Edenler, Daha İyi Bir Dünyayı Hayal Edenlerdir’

Aslı Bora:
‘Yeni Bir Dünyayı Hayal Edenler, Daha İyi Bir Dünyayı Hayal Edenlerdir’

Günümüzün kültürel üretimini desteklemek ve sanatseverlerle buluşturmak amacıyla sanatın tüm disiplinlerine restore ettiği Taş Konak’ta ev sahipliği yapan Kalyon Kültür, ayrıca şair İhsan Raif’in büyüdüğü ev ve tarihsel olarak sanatçıların buluşma adresi olarak biliniyor. Doğa, insan, göç, afet ve iklim krizi sorunlarına kültür sanatın gücüyle kamusal farkındalık oluşturmayı hedefleyen Yeni Bir Dünyayı Hayal Edenler adlı sergi; Temmuz ayında açılmıştı. İyilik İçin Sanat Derneği iş birliğiyle organize edilen sergi, iklim değişikliğinden çevre sorunlarına, depremden salgın hastalıklara toplumda yıkıma neden olan unsurların; bireysel hafızada yarattığı izdüşümlere odaklanıyor. Kalyon Kültür Sanat Yönetmeni Aslı Bora’nın küratörlüğünü üstlendiği sergide yirmi üç sanatçının, kırk yedi çalışması mevcut.

Ekim ortasına kadar gidip görebileceğiniz serginin küratörü Aslı Bora ile söyleşimizde hem Bora’yı yakından tanıma fırsatı bulacaksınız hem de sergi ile ilgili detaylara ulaşacaksınız.

KitaptanSanattan.com / Mine Bora Diri

• Kalyon Kültür’ün Sanat Yönetmeni ve bu serginin küratörlüğünü üstlenen Aslı Bora’yı okurlarımıza tanıtabilir misiniz?

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sanat Tarihi bölümünü birincilikle bitirdim. Ardından aynı okulda Batı Sanatı ve Çağdaş Sanat Programı’nda “Bizans Mimarisi ve Görsel Sanatlarında Kapılar” başlıklı tezle yüksek lisansımı tamamladım. İkinci lisansımı İstanbul Medeniyet Üniversitesi’nde Felsefe bölümünden aldım. Üniversite yıllarımdan itibaren arkeolojik kazılara katıldım. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Devlet Konservatuarı’nda uzun yıllar sanat tarihi ve mitoloji dersleri verdim. Prag ve Berlin’de çeşitli sergi projelerinde sergi koordinatörü olarak çalıştım. 2010 yılından bu yana ulusal ve uluslararası dergilerde sanat ve seyahat yazıları yazıyorum. 2023 yılının Ocak ayından bu yana da Kalyon Kültür’ün sanat yönetmeni olarak görev yapıyorum.

• Yeni bir Dünya’yı gerçekten hayal edebilir miyiz ya da şöyle desem İyilik için Sanat Derneği ile organize ettiğiniz bu nitelikli serginin, söz ettiğimiz vizyona katma değeri neler olabilir?

Yeni Bir Dünyayı Hayal Edenler esasen daha iyi bir dünyayı hayal edenler.  Bir şekilde hepimizin içinde daha yaşanabilir bir gelecek fikri yeşermekte. Şairin dediği gibi “İnsan alemde hayal ettiği müddetçe yaşar.” Her şey önce tahayyülle başlar ardından eyleme geçilir. Sanat, her durumu farklı boyutlarıyla ele almayı ve bunu didaktik olmadan karşı tarafa aktarabilmeyi sağlayan bir mefhum.

• Sizce iklim değişikliği, çevre sorunları, deprem, salgın hastalıklar gibi toplumu yıkıma uğratan unsurlar kişisel belleğimizde nasıl ve ne şekilde yer alıyor; yoksa çabucak unutup gidiyor muyuz? Bu bağlamda sergiyi kurgularken bakış açınız ve çıkış noktanızdan bahsedebilir misiniz?

Yaşam içindeki felaketler, kişisel hayatımızdaki olumsuzluklar gibi unutulup gidiyor. Diğer türlü bunu sıcak tutup hep hatırda kalmasını sağlamak gerek kişisel, gerek toplumsal hafızada devam etmeyi güçleştiren bir etki yaratabilir. Ancak bunu sağlıklı bir biçimde dönüştürmek, önlem almak, hazırlıklı olmak, tecrübeyi bilgi haline getirebilmek gerek. Sanatçıların son bir yılda ürettiği çalışmaları inceledim ve herkesin benzer bir frekansta olduğunu gördüm. Ayrı bir anlatım dilini benimsemişlerdi fakat benzer temaları görünür kılmak istiyorlardı. Buradan hareketle Taş Konak’ın klasik çizgilerini de kapatmadan, onun da anlatımın bir parçası olmasını sağlayarak seçkiyi oluşturduk.

• Yeni bir Dünyayı Hayal Edenler, bağımsız çalışan sanatçılardan meydana getirdiğiniz bir karma sergi. Sanatçılardan nasıl bir seçki yaptınız, öne çıkan konsept neydi?

Kalyon Kültür, 19. yüzyılda inşa edilmiş, Batılılaşma döneminde İstanbul’un siluetine eklenmiş bir bina olan Taş Konak’ta faaliyet gösteriyor.  19. yüzyıl endüstrileşmenin dünyayı başka bir evreye taşıdığı da bir dönem. Bilindiği gibi günümüzde iklim krizi, hızlı kentleşme ve buna bağlı ortaya çıkan birçok problemin kökleştiği zaman dilimi de aynı devreye denk geliyor. Taş Konak değişen bir beğeniyi yansıtması ve bütün bu döneme tanıklık etmiş bir yapı olarak sergilemenin ana unsurlarından biri olmalıydı. Sergileme esnasında izleyicinin binayı da aynı oranda izlemesine imkan vermek istedik.  Sergideki çalışmalar son bir yılda üretilmiş olsa da onları ortaya çıkaran düşüncenin sosyolojik kodları 19. yüzyıldan bu yana şekillenen bir çizgide yer alıyor.

• Sergide birbirinden çok farklı teknikler mevcut. Bilinçli bir toplumsal farkındalık tercihi miydi yoksa karma serginin doğası mı, yorumlarınızı alabilir miyim?

Doğrusunu söylemek gerekirse sanatçıların güvenli limanlardan çıkmasını ve alışılmış kalıplar içinde kalmamasını önemsiyorum. Arayış içinde olmak söyleminizi de sürekli güncel tutan bir olgu. Sergide  geri dönüştürülmüş kağıt hamurlarından, plastik metal alaşıma kadar tekniğin farklı biçimlerini görüyoruz. Bu durum hayal gücü, sanatsal üretim pratiklerinin ötesinde bir ölçüde içinde bulunduğumuz dönemin bir yansıması. Kandinsky’nin çok alıntılanan sözünde olduğu gibi “Her sanat eseri çağının çocuğudur.”. Gezegenin kaynakları sınırlıydı ve geldiğimiz noktada bunu tükettik. Dünyanın geleceğinde ileri dönüşüm ciddi bir yer tutuyor artık. Dolayısıyla bunun sanat üretiminden azade olmasını beklemek zaten mümkün değil.

• Sergi 2 Eylül’e kadar sürecek, uzatmayı düşünüyor musunuz? Kapanışta sergiyle alakalı bir sohbet, aynı konseptin dönüşerek devam etmesi veya işbirlikleri gündemde olacak mı?

Sergi gençlerden yoğun ilgi gördü. Biz de serginin 15 Ekim’e dek uzaması yönünde karar aldık. Diğer taraftan ileri dönüşüm, iklim krizi, doğa Kalyon Kültür’ün yakın markajında olan ve hep gündemde tutulması gereken konular. Bu alanda çalışmalarımız devam edecek.

• İyilik için Sanat Derneği ile ne şekilde bir işbirliği yoluna gittiniz, biraz anlatabilir misiniz? Bu tarz kültür sanat projelerinin devamı gelecek mi?

İyilik İçin Sanat Derneği genç sanatçıları destekleyen ve onlara sanat dünyasında alan açan bir platform. Kalyon Kültür’ün İyilik İçin Sanat Derneği ile bir araya gelmesini sağlayan kendisi de bir sanatsever olan sayın Reyhan Kalyoncu aracılığıyla gerçekleşti. Kendisi Kalyon Kültür’ü İyilik İçin Sanat Derneği ile bir araya getirmekle kalmadı, projenin her aşamasında da destek oldu. “Geçmişe vefa geleceğe değer” misyonuyla hareket eden bir kurum olarak gerek Taş Konak’ta gerek mekandan bağımsız olarak benzer çalışmalarımız olacak.

• Artık yaz sezonunu arkamızda bırakıp asıl kültür sanat sezonuna giriyoruz. Tarihi Taş Konak’ta yapılacak gelecek sergi veya etkinlik hakkında bilgi verebilir misiniz? 

Oldukça yoğun ve heyecanlı bir dönemdeyiz. Gelecek sergimiz Direktörümüz Dr. Cem Bülent Ünal’ın uzun yıllardır üzerinde çalıştığı Fransız bir sanatçının solo sergisi olacak. Küratörlüğünü benim yapacağım serginin izleyiciyle buluşacağı an için sabırsızlanıyoruz. Diğer taraftan kar amacı gütmeyen bir kurum olarak sergimize paralel etkinliklerimiz devam ediyor. Yetişkin ve çocuk atölyelerinde hem sergi deneyimi hem de sanatsal üretim sürecini birlikte sunuyoruz.

KitaptanSanattan.com / Mine Bora Diri

Kalyon Kültür’ün Eylül ayı programı; 

5 Eylül 2023, Salı, 18.00-19.00 / Maya Galimidi – Mine Küçük, Tohum Topları Atölyesi

6 Eylül 2023, Çarşamba, 18.00-19.00 / Sanatta Ezoterik Haller / Konuşmacı Erhan Altunay

7 Eylül 2023, Perşembe, 14.00-15.00 / Giuseppe Arcimboldo Atölyesi / Eğitmen Pınar Bora

10 Eylül 2023, Pazar, 13.30-14.30 / Ressamları Tanıyorum / Hasan Çıkmış & Ali Rıza

14 Eylül 2023, Perşembe, 18.00-19.00 / Yaratıcı Kültür Endüstrisi ve Girişimcilik Atölyesi /

Konuşmacı: Dr. Cem Bülent Ünal

21 Eylül 2023, Perşembe, 18.00-19.00 / Yapay Zekâ ve Sanat / Konuşmacı Dr. Ramazan Terzi

22 Eylül 2023, Cuma, 18.00-19.00 / Dijital Sanat Diyalogları / Konuşmacı Hakan Yılmaz – Ecem Dilan Köse

30 Eylül 2023, Cumartesi, 14.00-15.00 / Ebru Atölyesi/ Eğitmen Pınar Bora

Kişiye Özel Tedaviler ile Migren Atakları Önlenebilir